Podstawa nawiązania stosunku pracy pracownika wykonują- wykonują-cego wolny zawódwykonują-cego wolny zawód

Sytuacja wykonawców poszczególnych wolnych zawodów regulowanych w za-kresie nawiązania, zmiany i ustania ich stosunku pracy charakteryzuje się wzmianko-waną wielokrotnie różnorodnością stosowanych rozwiązań prawnych. Dostrzec można w tym zakresie: 1) brak szczególnych uregulowań dotyczących tej kwestii (np. doradcy podatkowi, biegli rewidenci, wykonawcy zawodów architektoniczno-budowlanych³³⁸), 2) istnienie pewnych szczególnych i specyficznych uregulowań niektórych aspektów tej problematyki wprowadzonych wyłącznie w odniesieniu do jednego, konkretnego zawo-du (np. radcy prawni), oraz 3) istnienie szczególnych uregulowań niektórych aspektów tej problematyki powielanych w takim samym lub zbliżonym kształcie w obrębie dane-go grupowedane-go wolnedane-go zawodu (przykładem są tu wolne zawody medyczne). Jednocze-śnie należy podkreślić, że nawet w sytuacji istnienia przepisów prawa odnoszących się do nawiązania, zmiany lub ustania stosunku pracy wykonawców danej profesji mają one z reguły charakter cząstkowy, fragmentaryczny, odnosząc się do pewnych wybranych aspektów ich sytuacji prawnej. W odosobnionym przypadku zawodów medycznych zaznaczają się na przykład w tym względzie pewne podobieństwa odnośnie do pewnych aspektów ustania stosunku pracy, aczkolwiek tu także nie można mówić o spójnej i jed-nolitej regulacji. Przy uwzględnieniu owych szczególnych rozwiązań wynikających z poszczególnych pragmatyk zawodowych i innych aktów prawnych regulujących wy-konywanie omawianych w niniejszej rozprawie profesji nawiązanie, zmiana i ustanie

338Podobnie w przypadku wskazanych w art. 88 k.s.h. zawodów regulowanych, takich jak maklerzy giełdowi, doradcy inwestycyjni.

stosunku pracy pracownika wykonującego wolny zawód dokonywać się więc będzie, co do zasady, zgodnie przepisami kodeksu pracy dotyczącymi umowy o pracę oraz w nie-których przypadkach, w daleko mniejszym zakresie, stosunku pracy na podstawie po-wołania czy też stosunku pracy na podstawie mianowania – na podstawie przepisów ustaw odrębnych.

Przedstawiając zagadnienie nawiązania stosunku pracy z pracownikiem wykonu-jącym wolny zawód, należy na wstępie zauważyć, że w wielu przypadkach obowiązują-ce uregulowania prawne, przewidując pracowniczą formę wykonywania danego zawodu, nie zawierają przepisów wskazujących podstawę (lub podstawy) nawiązania stosunku pracy. Powyższe oznacza w szczególności, że przy zatrudnieniu profesjonalistów, takich jak chociażby radcy prawni, rzecznicy patentowi, doradcy podatkowi, biegli rewidenci czy też architekci lub inżynierowie budownictwa, zastosowanie znajdzie umowa o pra-cę³³⁹. Potwierdzają to w przypadkach niektórych z wymienionych profesji przepisy od-powiednich pragmatyk zawodowych, w których ustawodawca sporadycznie posługuje się w różnych szczegółowych kontekstach właśnie pojęciem umowy o pracę. Wskazać tu można na przykład unormowania określające obowiązki ciążące na radcy prawnym i rzeczniku patentowym w sytuacji wypowiedzenia przez nich „umowy o pracę” (art. 22 ust. 2 u.r.pr., art. 10 ust. 2 u.r.pat.). Należy jednocześnie przyjąć, że przy zawieraniu umów o pracę z ww. kategoriami profesjonalistów zastosowanie znajdują bez żadnych mody-fikacji przepisy art. 25-29² k.p. tej kwestii dotyczące. Oznacza to w szczególności do-puszczalność stosowania przewidzianych kodeksem rodzajów umów o pracę (na okres próbny, na czas określony i na czas nieokreślony) czy konieczność uwzględniania ogra-niczeń w wielokrotnym zawieraniu umów na czas określony.

W zakresie prawnej regulacji podstaw nawiązania stosunku pracy z wykonaw-cami wolnych zawodów medycznych można wskazać zarówno pewne podobieństwa, jak i szereg odrębności. W przypadku lekarzy i lekarzy dentystów przepisy wskazują-ce podstawę nawiązania stosunku pracy są rozproszone w podstawowych aktach praw-nych regulujących różne aspekty wykonywania tych zawodów. Sama ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, nie zawierając przepisu wprost formułującego zamknięty katalog form wykonywania zawodu, wskazuje w różnych szczegółowych kontekstach na zatrudnienie lekarza w ramach stosunku pracy bez

339W przeszłości zwracano uwagę na analogie pomiędzy sposobem regulowania statusu prawnego rzeczników patentowych przez wówczas obowiązującą ustawę z dnia 9 stycznia 1993 r. o rzecznikach pa-tentowych (Dz.U.1993.10.46 ze zm.) i pracowników zatrudnionych na podstawie niektórych pragmatyk pracowniczych, mogące sugerować, że w przypadku rzeczników patentowych podstawą nawiązania stosun-ku pracy (niewskazaną wprost w tej ustawie) jest mianowanie. Jednocześnie wskazywano, że w świetle art. 76 k.p. mianowania nie można domniemywać, właściwą podstawą zatrudnienia rzecznika patentowego była więc umowa o pracę – zob. J. Borowicz, Status prawny rzecznika patentowego zatrudnionego w ra-mach stosunku pracy, PiZS 1994, nr 7, s. 59-60.

określania podstawy jego nawiązania³⁴⁰. Należy przyjąć zatem, że co do zasady będzie nią umowa o pracę. Umowa o pracę jest natomiast w ww. ustawie wprost wskazywana jako podstawa zatrudnienia lekarza/lekarza dentysty w okresach regulowanego prawem kształcenia podyplomowego (patrz dalej). Należy ponadto zwrócić uwagę na fakt, że zawody lekarza/lekarza dentysty są profesjami, w których w zakres prawnie określo-nego przedmiotu, obok udzielania świadczeń zdrowotnych (czynności definiujących zawód lekarza/lekarza dentysty), wchodzą wyodrębnione zespoły czynności zawodowych uznawanych również za wykonywanie zawodu. Wykonywanie zawodu w tym przypad-ku polega zatem także na aktywnościach takich jak: prowadzenie przez lekarza badań naukowych lub prac rozwojowych w dziedzinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu, lub promocji zdrowia, nauczanie zawodu lekarza, kierowanie podmiotem leczniczym, o którym mowa w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczni-czej, lub zatrudnienie w podmiotach zobowiązanych do finansowania świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych³⁴¹ lub urzędach te podmioty obsługujących, w ramach którego wykonuje się czynności związane z przygotowywaniem, organizowaniem lub nadzorem nad udzielaniem świad-czeń opieki zdrowotnej (art. 2 ust. 3 u.z.l.l.d.). Przepisy regulujące ww. obszary aktyw-ności mieszczące się w przedmiocie zawodu lekarza/lekarza dentysty pozwalają na wskazanie umów o pracę wyodrębnionych na podstawie celów ich zawierania. W przy-padku zatem wykonywania zawodu przez lekarza zatrudnionego na stanowisku nauczy-ciela akademickiego (pracownika dydaktycznego, badawczo-dydaktycznego czy ba-dawczego szkoły wyższej) w jednostce organizacyjnej uczelni medycznej lub innej uczelni, w której prowadzone jest kształcenie i badania w dziedzinie nauk medycznych, podstawa nawiązania stosunku pracy będzie określona przez przepisy ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce³⁴². Należy przyjąć, że w świetle jej art. 117 ust. 1, w przypadku lekarza będącego nauczycielem akademickim podstawą nawiązania stosunku pracy jest umowa o pracę. Ustawodawca precyzuje przy tym ro-dzaje umów o pracę i porządek ich zawierania, wskazując w art. 117 ust. 2 ww. ustawy, że pierwsza umowa o pracę z nauczycielem akademickim w danej uczelni jest zawie-rana na czas: 1) nieokreślony albo 2) określony na okres do 4 lat. Szczególny charakter nawiązania stosunku pracy z wykonującym zawód medyczny nauczycielem akademic-kim oddaje ponadto obowiązek przeprowadzenia otwartego konkursu w sytuacji

340Zob. np. art. 39 u.z.l.l.d., zdanie drugie, zgodnie z którym w sytuacji powstrzymania się od wyko-nywania świadczeń zdrowotnych niezgodnych z sumieniem lekarz „wykonujący zawód na podstawie sto-sunku pracy […] ma ponadto obowiązek uprzedniego powiadomienia na piśmie przełożonego”.

341Dz.U.2019.1337 t.j. ze zm.

342Dz.U.2020.85 t.j. ze zm.

nawiązania z nauczycielem akademickim pierwszego stosunku pracy w danej uczelni publicznej na czas nieokreślony lub określony dłuższy niż 3 miesiące, w wymiarze przekraczającym połowę pełnego wymiaru czasu pracy (art. 119 ust. 1 ww. ustawy).

Przepisem szczególnym w zakresie wskazania umowy o pracę jako podstawy nawią-zania stosunku pracy z lekarzem-nauczycielem akademickim jest art. 92 pkt 1 u.d.l., mający w szczególności zastosowanie przy zatrudnianiu tychże w szpitalach klinicznych.

Zgodnie z jego brzmieniem nauczyciele akademiccy uczelni medycznych oraz dokto-ranci w uczelniach medycznych lub federacjach podmiotów systemu szkolnictwa wyż-szego i nauki prowadzących działalność naukową w zakresie nauk medycznych są za-trudnieni w podmiocie leczniczym, o którym mowa w art. 89 ust. 1 u.d.l. (podmiot leczniczy utworzony lub prowadzony przez uczelnię medyczną wykonujący działalność leczniczą, o której mowa w art. 3 ust. 1 i 2 pkt 2 u.d.l., oraz obowiązany do realizacji zadań polegających na kształceniu przed – i podyplomowym w zawodach medycznych, w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia), albo w jed-nostce organizacyjnej, o której mowa w art. 89 ust. 2 i 3 u.d.l. (podmiot „wykonujący inną działalność leczniczą”) „na podstawie umowy o pracę określającej zadania dydak-tyczne, badawcze i udzielanie świadczeń zdrowotnych, w tym świadczeń wysokospe-cjalistycznych”³⁴³. Ustawodawca wyznacza w tym przepisie także ramy, w jakich po-winny nastąpić ustalenia przez strony rodzaju pracy umówionej. Z tego też względu można ją określić jako umowę o pracę w celu realizacji zadań dydaktycznych, badawczych i udzielania świadczeń zdrowotnych. Warto tu zauważyć, że obok wskazania umowy o pracę jako podstawy nawiązania stosunku pracy, przepisy te określają pracodawców kwalifikowanych mogących wystąpić jako jej strona. Jak podkreśla w związku z tym Z. Kubot, wskazanie specyficznego podmiotu, jakim jest szpital kliniczny, jako praco-dawcy podkreśla szczególny charakter zatrudnienia nauczycieli akademickich uczelni medycznych w tego typu podmiotach³⁴⁴. Wyodrębniając przypadek wykonywania przez lekarza zawodu poprzez prowadzenie prac badawczych w dziedzinie nauk medycznych lub promocji zdrowia, wspomnieć należy również o możliwości zatrudnienia go w in-stytucie badawczym w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych³⁴⁵. Zgodnie z jej art. 44 ust. 1-2 stosunek pracy z pracownikami naukowy-mi nawiązuje się na podstawie umowy o pracę, z tym że nawiązanie stosunku pracy na

343Zgodnie z art. 92 pkt 2 tej ustawy mogą być oni również zatrudnieni na podstawie umowy cywilno-prawnej określającej w szczególności zadania dydaktyczne, badawcze i udzielanie świadczeń zdrowotnych, w tym świadczeń wysokospecjalistycznych.

344Zob. szerzej Z. Kubot, Zatrudnienie nauczycieli akademickich uczelni medycznej w szpitalu klinicz-nym jako zatrudnienie szczególne, [w:] B. Cudowski, J. Iwulski (red.), Z aktualnych zagadnień prawa pracy i zabezpieczenia społecznego. Księga jubileuszowa profesora Waleriana Sanetry, Białystok 2013, s. 206 i n.

345Dz.U.2019.1350 t.j. ze zm. Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 4 u.d.l. instytut badawczy jest podmiotem leczniczym w jej rozumieniu w zakresie, w jakim prowadzi działalność leczniczą.

czas nieokreślony na stanowisku profesora lub profesora instytutu z pracownikiem naukowym posiadającym tytuł profesora może nastąpić na podstawie mianowania³⁴⁶.

Inna regulacja wskazująca wprost na podstawę prawną nawiązania stosunku pra-cy lekarza występuje w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej.

Dotyczy przypadku łączenia wykonywania tego zawodu z kierowaniem podmiotem leczniczym niebędącym przedsiębiorcą. Zgodnie z art. 46 ust. 3 u.d.l. podmiot tworzący taką jednostkę organizacyjną nawiązuje z jej kierownikiem stosunek pracy na podstawie powołania lub umowy o pracę (albo zawiera z nim umowę cywilnoprawną – J.B.), po przeprowadzeniu konkursu zgodnie z przepisami art. 49 ust. 1-8 u.d.l. Jednocześnie, zgodnie z art. 47 ust. 1 u.d.l., kierownik podmiotu leczniczego niebędącego przedsię-biorcą, z którym podmiot tworzący nawiązał stosunek pracy na podstawie powołania, umowy o pracę (albo zawarł umowę cywilnoprawną), wykonujący zawód medyczny, może udzielać świadczeń zdrowotnych, jeżeli zawarta z nim umowa przewiduje taką możliwość. W takim przypadku umowa określa również warunki udzielania świadczeń zdrowotnych, w tym wymiar czasu pracy. Pracę realizowaną na podstawie takiej umowy o pracę lub powołania, w związku z łączeniem różnych funkcji, stanowisk (różnych rodzajów pracy) przez pracownika w ramach jednego stosunku pracy określa się w dok-trynie jako rotacyjną³⁴⁷.

Szczególnym rodzajem umów o pracę znajdującym zastosowanie w przypadku zatrudniania lekarzy są umowy o pracę w celu doskonalenia zawodowego w ramach kształcenia podyplomowego. Wśród ogółu umów o pracę wyróżnia je przede wszystkim ich ustawowo określony cel. Pozwala on dostrzec pewne ich podobieństwo do konstruk-cji znanej z kodeksu pracy umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego. Z umo-wą o pracę w celu doskonalenia zawodowego w ramach kształcenia podyplomowego lekarza/lekarza dentysty mamy do czynienia w przypadkach: obligatoryjnego stażu podyplomowego, specjalizacji i stażu uzupełniającego. I tak w pierwszym wymienionym przypadku, zgodnie z art. 15a ust. 1 u.z.l.l.d. lekarz/lekarz dentysta odbywa staż pody-plomowy na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony, w celu przygotowa-nia zawodowego obejmującego realizację programu stażu podyplomowego. Określić ją można zatem jako stażową umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego (albo krócej – stażową umowa o pracę) lub, odwołując się do elementu jej terminowości,

346Podobne rozwiązania w zakresie zatrudnienia na stanowisku profesora znajdują zastosowanie w przypadku jednostek naukowych Polskiej Akademii Nauk – zob. rozdział 8. Pracownicy jednostek nauko-wych i innych jednostek organizacyjnych Akademii, art. 91 ust. 1-6 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Pol-skiej Akademii Nauk, Dz.U.2019.1183 t.j. ze zm. Uwagę zwraca tu wyłączenie możliwości stosowania umo-wy na okres próbny z pozostawieniem umoumo-wy na czas nieokreślony i umoumo-wy na czas określony niezbędny do wykonania określonego zadania badawczego.

347Zob. Z. Kubot, Praca rotacyjna w stosunku pracy, PiZS 2004, nr 9, s. 33, 37. Wcześniej na ten temat idem, Umowy o świadczenie pracy różnego rodzaju, PiP 1999, nr 10, s. 54 i n.

umową o pracę na czas lekarskiego stażu podyplomowego. Zatrudniony na jej podstawie lekarz łączy zatem wykonywanie pracy (czynności zawodowych lekarza) w miejscu, na zasadach i w zakresie wyznaczonym przez ustawę, z przygotowaniem zawodowym re-alizowanym w formach teoretycznych i praktycznych, zgodnie z programem określonym w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zdrowia po zasięgnięciu opinii Naczelnej Rady Lekarskiej (art. 15 ust. 5 ww. ustawy). W obowiązującym stanie prawnym jest to rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 września 2012 r. w sprawie stażu podyplomowego lekarza i lekarza dentysty³⁴⁸. W przypadku lekarza będziemy mieć do czynienia z umową o pracę zawartą na czas określony, nie krótszy niż 12 miesięcy, w przypadku lekarza dentysty 12 miesięcy (art. 15 ust. 1-2 ww. ustawy). Przepisy § 3 pkt 1-2 ww. rozporządzenia, doprecyzowując kwestie czasu trwania stażu, wskazują, że w przypadku lekarza (z wyjątkiem lekarza będącego żołnierzem w czynnej służbie wojskowej, pełniącego służbę w podmiocie leczniczym utworzonym przez Ministra Obrony Narodowej) trwa on 13 miesięcy. Wyznaczony zostaje tym samym czas trwania stażowej umowy o pracę. Przepisy określają również przesłanki dopuszczalności prze-dłużenia stażu podyplomowego, a tym samym okresu zatrudnienia na podstawie stażo-wej umowy o pracę³⁴⁹. Biorąc pod uwagę szczególny charakter tej umowy o pracę, do sytuacji przedłużania okresu jej trwania na zasadach określonych w przepisach ww.

rozporządzenia nie znajdują zastosowania przepisy kodeksu pracy ograniczające dopusz-czalność zawierania umów na czas określony powyżej określonego limitu czasowego lub ilościowego (art. 25¹ k.p.). Jednocześnie, co szczególne, wskazane zostają daty rozpoczy-nania staży podyplomowych (staż zgodnie z § 3 pkt 3 ww. rozporządzenia rozpoczyna się corocznie w dniach 1 października albo 1 marca), które utożsamiać należy z datami rozpoczęcia pracy w ramach takich umów o pracę.

Lekarz zatrudniony na podstawie stażowej umowy o pracę jest uprawniony do wykonywania zawodu typowo wyłącznie w miejscu odbywania stażu (jeśli nie prowadzi także prac badawczych w dziedzinie medycyny), pozostając pod nadzorem merytorycznym opiekuna stażu (lekarza dysponującego określonymi przez ustawę kwalifikacjami) i tylko

348Dz.U.2014.474 t.j. ze zm.

349Ponadto zgodnie z przepisami § 3 pkt 4 i 5 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 września 2012 r. czas trwania stażu lekarza, lekarza dentysty ulega przedłużeniu: 1) w przypadkach przewidzianych w art. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa; 2) w przypadkach określonych w art. 92, 176-179, 182³, 185, 186, 187 i 188 usta-wy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy; 3) w przypadku choroby i macierzyństwa lekarza i lekarza dentysty będącego żołnierzem w czynnej służbie wojskowej, pełniącego służbę w podmiocie leczniczym utworzonym przez Ministra Obrony Narodowej; stosuje się wtedy odpowiednio przepisy ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych; 4) w przypadku powołania lekarza lub le-karza dentysty do odbycia przeszkolenia wojskowego; 5) w przypadku przebywania lele-karza, lele-karza denty-sty na urlopie bezpłatnym, nie dłużej jednak niż 3 miesiące. Przedłużenie czasu trwania stażu następuje na okres realizacji tej części ramowego programu stażu, która nie została zrealizowana.

w sposób i w zakresie czynności zawodowych wyraźnie wskazanych w przepisach art. 15b ust. 3 ww. ustawy³⁵⁰. W świetle bowiem art. 5 ust. 7 u.z.l.l.d. wykonuje on swój zawód na podstawie ograniczonego prawa wykonywania zawodu lekarza albo ograniczonego prawa wykonywania zawodu lekarza dentysty. Konsekwencją tego jest nie tylko normatywne określenie czynności wchodzących do rodzaju pracy umówionej, jaka wykonywana jest na podstawie stażowej umowy o pracę, ale także poddanie lekarza stażysty nadzorowi merytorycznemu opiekuna stażu³⁵¹. Pozycji opiekuna stażu nie można utożsamiać z po-zycją osoby reprezentującej pracodawcę, a jego czynności („konsultacji”, „uzgadniania”,

„współpracy”) z poleceniami dotyczącymi pracy. Należy go sytuować bezpośrednio w obszarze przygotowania zawodowego, jako podmiot wywierający wpływ na realizację celu edukacyjnego stażowej umowy o pracę. Lekarzowi zatrudnionemu na podstawie stażowej umowy o pracę w celu doskonalenia zawodowego przysługiwać będzie wyna-grodzenie za pracę w wysokości określonej w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw zdrowia, wydanym po zasięgnięciu opinii Naczelnej Rady Lekarskiej (art. 15 ust. 5 pkt 7 ww. ustawy, § 6 ust. 5 ww. rozporządzenia). Zasady finansowania stażów ze środków publicznych z uwzględnieniem finansowania wynagrodzeń lekarzy stażystów określa ww.

rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 września 2012 r. (§ 18-19). Cechą szczególną stażowej umowy o pracę, podkreślającą jej szczególny charakter, jest również normatyw-ne wyznaczenie kręgu podmiotów mogących wystąpić w roli pracodawcy dla lekarza stażysty. I tak, na przykład, zgodnie z § 6 ust. 1 ww. rozporządzenia Ministra Zdrowia w przypadku stażu lekarza umowa o pracę, o której mowa w art. 15 ust. 3d ww. ustawy, może być zawarta wyłącznie z podmiotem uprawnionym do prowadzenia stażu, spełniającym następujące warunki: będącym podmiotem leczniczym prowadzącym

350Lekarz stażysta jest uprawniony zatem w szczególności do: 1) przedmiotowego i podmiotowego ba-dania pacjenta oraz udzielania porad lekarskich po konsultacji z opiekunem; 2) wydawania, po konsultacji z opiekunem, zleceń lekarskich; 3) wydawania skierowań na badania laboratoryjne oraz inne badania diagno-styczne, a po uzgodnieniu z lekarzem posiadającym prawo wykonywania zawodu na czas nieokreślony na badania wymagające metod diagnostycznych i leczniczych stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta;

4) samodzielnego stosowania zleconych przez lekarza posiadającego prawo wykonywania zawodu na czas nieokreślony metod diagnostycznych i leczniczych, których praktyczna umiejętność została stwierdzona przez opiekuna; 5) wspólnego z lekarzem posiadającym prawo wykonywania zawodu na czas nieokreślony stosowania metod diagnostycznych i leczniczych stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta oraz wspólnego z nim wykonywania zabiegów operacyjnych, objętych programem stażu podyplomowego; 6) pro-wadzenia we współpracy z opiekunem historii choroby i innej dokumentacji medycznej; 7) udzielania infor-macji o stanie zdrowia pacjenta; 8) zlecania czynności pielęgnacyjnych; 9) w stanach nagłych do doraźnego podania lub zlecenia podania pacjentowi leków, a jeżeli są to leki silnie lub bardzo silnie działające – po za-sięgnięciu, w miarę możliwości, opinii jednego lekarza; 10) stwierdzania zgonu; 11) wystawiania recept (z pewnymi wyłączeniami) oraz wydawania opinii i orzeczeń lekarskich po uzgodnieniu ich treści z opieku-nem; 12) pełnienia dyżurów medycznych z lekarzem pełniącym dyżur samodzielnie. Jednocześnie w odnie-sieniu do lekarza stażysty utrzymany zostaje obowiązek wynikający z art. 30 u.z.l.l.d. (obowiązek udzielania pomocy w każdym przypadku, gdy zwłoka mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia, oraz w innych przypadkach niecierpiących zwłoki).

351Czyli lekarza posiadającego kwalifikacje określone w art. 15b ust. 1 u.z.l.l.d.

szpital, udzielającym świadczeń zdrowotnych w zakresie umożliwiającym realizację ra-mowego programu stażu lekarza w ramach staży cząstkowych co najmniej w dziedzinach:

chorób wewnętrznych, chirurgii ogólnej i anestezjologii i intensywnej terapii³⁵².

Szkolenie specjalizacyjne lekarzy z kolei, zgodnie z art. 16h ust. 1 u.z.l.l.d. odby-wa się, co do zasady, na podstawie umowy o pracę zaodby-wartej z pracodawcą kodby-walifikoodby-wa- kwalifikowa-nym – podmiotem prowadzącym szkolenie specjalizacyjne, na czas określony w progra-mie specjalizacji, w ramach tzw. rezydentury. Ponadto, zgodnie z art 16h ust. 2 pkt 1 i 3 u.z.l.l.d., lekarz, na swój wniosek, może również odbywać szkolenie specjalizacyjne, w ramach wolnych miejsc szkoleniowych, u innych pracodawców kwalifikowanych mających status podmiotów prowadzących szkolenie specjalizacyjne: 1) na podstawie umowy o pracę zawartej z podmiotem prowadzącym szkolenie specjalizacyjne w danej dziedzinie medycyny, w której określa się tryb odbywania szkolenia specjalizacyjnego i zakres wzajemnych zobowiązań na czas trwania szkolenia specjalizacyjnego; 2) na podstawie umowy o pracę zawartej z innym podmiotem niż podmiot prowadzący szko-lenie specjalizacyjne, zapewniającej realizację części programu specjalizacji w zakresie samokształcenia, szkolenia i uczestniczenia w wykonywaniu oraz wykonywanie ustalo-nej liczby określonych zabiegów lub procedur medycznych, pełnienie dyżurów medycz-nych, które lekarz jest obowiązany pełnić w czasie realizacji programu specjalizacji w czasie pracy dopuszczonym przepisami o działalności leczniczej i w ramach płatnych urlopów szkoleniowych udzielanych pracownikowi na czas niezbędny do zrealizowania pozostałej części programu w podmiocie prowadzącym szkolenie specjalizacyjne lub odpowiednio w podmiocie prowadzącym staż kierunkowy³⁵³.

Tak więc także w przypadku specjalizacji lekarskich mamy do czynienia z zatrud-nieniem na podstawie umowy na czas określony w celu doskonalenia zawodowego. Ze

Tak więc także w przypadku specjalizacji lekarskich mamy do czynienia z zatrud-nieniem na podstawie umowy na czas określony w celu doskonalenia zawodowego. Ze