Uwagi o sposobie określenia rodzaju pracy umówionej profe- profe-sjonalistyprofe-sjonalisty

Nawiązanie, zmiana i ustanie stosunku pracy pracownika wykonującego wolny zawód

2. Uwagi o sposobie określenia rodzaju pracy umówionej profe- profe-sjonalistyprofe-sjonalisty

Zgodnie z art. 22 § 1 k.p. pracownik zobowiązuje się do wykonywania „pracy określonego rodzaju”. W przypadku stosunku pracy powstającego na podstawie umowy o pracę zgodnie z art. 29 § 1 k.p. rodzaj pracy umówionej jest jej przedmiotowo istotnym składnikiem. Rodzaj pracy rozumiany być może najprościej jako „zespół czynności, które będą należały do obowiązków pracownika”³⁵⁷. Nie chodzi przy tym o dowolne czynności, ale o takie, których wykonywanie wyraża istotę lub cele jakiegoś stanowiska pracy lub zawodu (albo które wiążą się z nazwą stanowiska pracy/zawodu) albo stanowią treść funkcji realizowanych na odpowiednim stanowisku pracy. Rodzaj pracy to zatem zespół czynności o cechach odpowiadających zasadzie ich wyodrębnienia, wynikający z podziału pracy, wewnętrznie spójny oraz rodzajowo i jakościowo odmienny od innych czynności i ich zespołów, czyli innych rodzajów pracy³⁵⁸. Wykonując te czynności, pra-cownik spełnia świadczenie stanowiące przedmiot zobowiązania ze stosunku pracy.

Ustawodawca nie wprowadza przy tym żadnych wymogów, jakim odpowiadać ma sposób określenia rodzaju pracy. Może on być więc określony w sposób bardziej lub mniej szcze-gółowy³⁵⁹. Niezależnie od stopnia precyzji jego określenia istotne jest to, żeby na bazie przyjętych przez strony sformułowań można było wnioskować w szczególności o kon-kretnych powinnościach pracownika wykonującego daną pracę, oceniać, czy jego zobo-wiązanie ze stosunku pracy zostało spełnione należycie, nienależycie czy w ogóle nie-spełnione, czy też odgraniczyć poszczególne rodzaje wykonywanych u danego pracodawcy prac – na przykład dla potrzeb prawidłowego ustalania wynagrodzeń za pracę. W literaturze przyjmuje się zatem, że w treści umowy o pracę można odwoływać się do takich kategorii, jak stanowisko pracy, funkcja pełniona u danego pracodawcy, specjalność zawodowa, opis charakteru pracy lub czynności, które mają być wykonywa-ne przez dawykonywa-nego pracownika. Co istotwykonywa-ne z punktu widzenia niniejszych rozważań, po-wszechnie wyrażany jest pogląd, że określenie rodzaju pracy umówionej może polegać na wskazaniu zawodu, jaki ma być wykonywany przez danego pracownika³⁶⁰.

kierunkowych w oparciu o zasady określone w umowie z pracodawcę, albo umowy zawartej na okres spe-cjalizacji z podmiotem uprawnionym do prowadzenia spespe-cjalizacji, albo poszerzenia zajęć programowych studiów podyplomowych o program specjalizacji zgodny z zakresem tych studiów (art. 44 ust. 1 pkt 2-4 u.z.fiz.).

357K. Jaśkowski, [w:] K. Jaśkowski (red.), E. Maniewska, Kodeks pracy. Komentarz, t. I, Warszawa 2007, s. 98. Podobnie A.M. Świątkowski, op. cit., s. 29.

358Zob. H. Lewandowski, Uprawnienia kierownicze w umownym stosunku pracy, Warszawa 1977, s. 54 i n., s. 60-61, 67, 70; J. Piątkowski, Aksjologiczne i normatywne podstawy prawa stosunku pracy, Toruń 2013, s. 371-372.

359Zob. wyrok SN z dnia 2 października 2008 r., I PK 73/08, teza 1, LEX nr 509025.

360Zob. np.: M. Gersdorf, Forma i treść umowy o pracę, PiZS 1997, nr 7-8, s. 42; H. Lewandowski, Uprawnienia kierownicze…; Z. Kubot, [w:] H. Szurgacz (red.), op. cit., s. 114; idem, Znaczenie zakresu

Akcentuje się przy tym, że rodzaj pracy jako składnik przedmiotowo istotny powinien być wskazany w sposób niebudzący wątpliwości – „nie jest wystarczające wskazanie jako rodzaju pracy ogólnie jakiegoś zawodu”³⁶¹. Należy w związku z powyższym stwier-dzić, że określenie rodzaju pracy umówionej przez wskazanie nazwy konkretnego wol-nego zawodu regulowawol-nego jest, w związku z istnieniem przepisów prawa określających przedmiot takiego zawodu, wystarczająco precyzyjne, aby nie wzbudzać wątpliwości co do tego, jaka praca ma być wykonywana przez danego pracownika-profesjonalistę.

Rozważając kwestię określenia rodzaju pracy umówionej poprzez podanie nazwy wolnego zawodu, warto zauważyć, że już na poziomie językowym istnieje zbieżność pomiędzy przyjętymi sposobami rozumienia pojęć „rodzaju pracy” i „zawodu”. W obu przypadkach pojęcia te odnoszą się do „zespołu czynności”, cechującego się wewnętrz-ną spójnością pozwalającą na wyodrębnienie go wśród innych zespołów czynności.

Rodzaj pracy i zawód to zespoły czynności intencjonalnie dobrane i powiązane dla osiągnięcia określonego celu/celów. Zarówno praca określonego rodzaju, jak i zawód wymagają dla swego wykonywania posiadania określonych umiejętności, doświadczenia i uprawnień, łączą je również cechy systematyczności wykonywania oraz odpłatności (zarobkowy cel)³⁶².

Okolicznością, na jaką warto zwrócić uwagę w kontekście postulatu wystarczającej konkretyzacji rodzaju pracy umówionej pracownika-profesjonalisty, jest to, że w jego określaniu strony związane są ustawowo określonym przedmiotem wolnego zawodu.

Strony, ustalając na przykład, że dana osoba zostanie zatrudniona jako radca prawny (lub na stanowisku radcy prawnego), związane są przepisami prawa wyznaczającymi zakres szczególnych usług zastrzeżonych (co do zasady) wyłącznie dla przedstawicieli tego za-wodu. Tak więc zawarcie umowy o pracę z radcą prawnym oznacza, że będzie on zobo-wiązany do świadczenia na rzecz pracodawcy zespołu usług mieszczących się w zakresie pomocy prawnej w rozumieniu ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych. W szcze-gólności zatem w zakres rodzaju pracy umówionej wchodzić będzie udzielanie porad i konsultacji prawnych, sporządzanie opinii prawnych, opracowywanie projektów aktów

czynności pracownika, PiZS 1998, nr 12, s. 27; T. Kuczyński, Ochrona twórczości artystycznej według pra-wa pracy i ubezpieczenia społecznego, Wrocław 1991, s. 15; M. Łajeczko, Umopra-wa o pracę i jej pra-warunki,

„Prawo Pracy” 1999, nr 11, s. 9; J. Piątkowski, Aksjologiczne…; U. Jackowiak, M. Piankowski, J. Stelina, W. Uziak, A. Wypych-Żywiecka M. Zieleniecki, Kodeks pracy z komentarzem, Gdańsk 1997, s. 81;

M.B. Rycak, Wymiar i rozkład czasu pracy, Warszawa 2008, s. 151-152.

361G. Goździewicz, T. Zieliński, Art. 29, [w:] L. Florek (red.), Kodeks pracy. Komentarz, wyd. VII, https://sip.lex.pl/#/commentary/587761911/542528 [dostęp 10.08.2019].

362Według K. Wojtczak zawodem jest osobiste wykonywanie wewnętrznie spójnego zbioru czynności (zadań) społecznie użytecznych, wymagających określonych kwalifikacji (wiedza i/lub umiejętności) syste-matycznie i odpłatnie, na podstawie i w granicach obowiązującego porządku prawnego, patrz eadem, op.

cit., s. 50. Zob. także znaczenia językowe słów „praca” – https://sjp.pwn.pl/szukaj/praca.html oraz „zawód”

– https://sjp.pwn.pl/szukaj/zawód.html [dostęp 21.06.2019].

prawnych oraz występowanie przed sądami i urzędami – zastępstwo prawne i procesowe (art. 4 u.r.pr., art. 6 ust. 1 u.r.p.r.). Świadczenie pomocy prawnej w takim właśnie zakresie stanowi istotę zawodu radcy prawnego i wyznacza treść rodzaju pracy, jaką będzie on wykonywał w ramach stosunku pracy.

W konkretnym przypadku wskazanie zawodu jako rodzaju pracy umówionej łączyć się może z określeniem stanowiska pracy, na jakim będzie on wykonywany. Pracodaw-ca również w tym względzie może być związany postanowieniami ustawy, a fakt zatrud-niania wykonawców wolnego danego zawodu będzie w niektórych przypadkach musiał znajdować określone odzwierciedlenie w strukturze organizacyjnej zakładu pracy. Tak, na przykład, radca prawny, rzecznik patentowy i doradca podatkowy wykonujący zawód w ramach stosunku pracy zajmują samodzielne stanowisko podległe bezpośrednio kie-rownikowi jednostki organizacyjnej (art. 9 ust. 1 u.r.pr., art. 4 ust. 4 u.r.pat., art. 31 ust. 1a ustawy u.d.pod.). Radca prawny zatrudniony w organie państwowym lub samorządowym wykonuje pomoc prawną w komórce lub w jednostce organizacyjnej, w biurze, w wy-dziale lub na wyodrębnionym stanowisku do spraw prawnych podległym bezpośrednio kierownikowi tego organu. W organie państwowym radca prawny może być zatrudnio-ny także w innej wyodrębnionej komórce lub jednostce organizacyjnej i podlegać jej kierownikowi (art. 9 ust. 3 u.r.pr.).

Pojawia się pytanie: czy w przypadku wykonywania wolnego zawodu w ramach stosunku pracy możliwe jest ustalenie przez strony rodzaju pracy umówionej, ogranicza-jąc go do pewnych wybranych aspektów/obszarów czynności/usług mieszczących się w ustawowo określonym przedmiocie danego zawodu? Czy jest zatem dopuszczalne wykonywanie wolnego zawodu na zasadach pracowniczych w wybranym, ograniczonym merytorycznie lub wyspecjalizowanym zakresie? Jak już wspomniano wyżej, określenie rodzaju pracy umówionej może nastąpić poprzez wskazanie specjalności, w jakiej za-trudniony będzie dany pracownik. Pojęcie specjalności (albo specjalizacji) w tym przy-padku należy odnosić do węższej dziedziny aktywności zawodowej dającej się wyod-rębnić w ramach zawodu w konsekwencji ukształtowanego albo przyjętego prawnie lub zwyczajowo podziału pracy. Specjalność zawodowa obejmuje spójne i powiązane ze sobą aspekty szczególnej (np. pogłębionej) wiedzy, umiejętności oraz wyspecjalizowanych sposobów postępowania (procedur, technik, technologii), jakie da się wyodrębnić w ra-mach dziedziny szerszej (przykładem są specjalności w obrębie medycyny). Uzyskanie specjalności zawodowej wymagać może w niektórych przypadkach zdobycia dodatkowych kwalifikacji, co wiązać się będzie z odbyciem dodatkowego przygotowania zawodowego powiązanego niekiedy z wymogiem złożenia dodatkowego egzaminu³⁶³. Zdefiniowany ustawowo przedmiot danego wolnego zawodu obejmuje z reguły pewne spektrum

363O pojęciu specjalizacji zob. szerzej D. Karkowska, Zawody medyczne, Warszawa 2012, s. 61.

mieszczących się w nim cząstkowych aktywności (czynności, usług), realizowanych w wyodrębnionym obszarze potrzeb społecznych. Wydaje się racjonalne w związku z tym, że u danego pracodawcy zawód wykonywany być może w węższym zakresie, stosownie na przykład do kryteriów podmiotowych (oferowanie usług zawodowych określonym kategoriom podmiotów, co ze względu na ich specyfikę wymuszać może specjalizację) czy przedmiotowych (koncentrowanie się na określonych węższych ob-szarach merytorycznych zawodu czy niektórych typach usług mieszczących się w zawo-dzie). Należy jednak przy tym pamiętać, że wykonawca danego wolnego zawodu uzyskał prawo do jego wykonywania w takim zakresie, w jakim zawód ten definiuje ustawa³⁶⁴. Ponadto na wykonawcy wolnego zawodu ciąży, co do zasady, obowiązek jego wykony-wania. Należy to odnosić do pełnego zakresu treściowego tego zawodu. Osoba dyspo-nująca ważnym prawem wykonywania zawodu jest przygotowana, uprawniona i zobo-wiązana do podejmowania wszystkich rodzajów aktywności, jakie składają się na dany zawód. W tym też zakresie powinna przejawić gotowość do świadczenia swoich usług.

Przypadki, w których wykonawca wolnego zawodu może odmówić spełnienia usługi wchodzącej w jego zakres – lub zobowiązany jest do współdziałania z innym profesjo-nalistą dysponującym lepszym przygotowaniem do podjęcia danego problemu, określa-ją przepisy prawa i/lub zasady etyki zawodowej. W tych zatem ogólnych ramach wyko-nywania danego zawodu wyznaczanych przez prawo następuje zatrudnienie danego wykonawcy wolnego zawodu przez konkretnego pracodawcę. Należy jednakże uznać, że pracodawca może korzystać z usług zawodowych swojego pracownikach w takim zakresie, w jakim odpowiada to jego głównej lub ubocznej działalności. Powyższe może skutkować faktycznym wyodrębnieniem pewnego zakresu czynności zawodowych (lub pewnego wyznaczonego podmiotowo lub przedmiotowo obszaru ich zastosowania) jako istotnych dla danego pracodawcy. Jeżeli jednak jako rodzaj wykonywanej pracy wska-zano wprost określony wolny zawód regulowany, to co do zasady pracodawca ten może oczekiwać spełniania przez pracownika czynności zawodowych w każdym zakresie wynikającym z przepisów prawa regulujących dany zawód – także takim, który na przykład nie przejawiał się jeszcze w jego działalności w momencie zatrudniania dane-go profesjonalisty. W przypadku zatrudniania wielu pracowników do wykonywania danego wolnego zawodu pracodawca ma ponadto prawo dokonywać przydziału zadań i ich alokacji w ramach przedmiotu zawodu jako rodzaju pracy umówionej, co skutkować może wewnętrzną specjalizacją poszczególnych pracowników. Jest to działanie miesz-czące się w ramach realizacji obowiązku właściwego organizowania pracy podległych pracowników (art. 94 pkt 2 k.p.) nieograniczające w żaden sposób ich uprawnień

364W przypadku zawodu lekarza i lekarza dentysty rozróżnić należy pełne prawo wykonywania zawo-du i ograniczone prawo wykonywania zawozawo-du (np. lekarz odbywający staż podyplomowy).

zawodowych ani prawa pracodawcy do wyznaczania i zmiany zadań mieszczących się w całym spektrum danego wolnego zawodu. W szczególności zatem możliwa jest sytu-acja, w której pracownik, specjalizując się u danego pracodawcy w pewnym obszarze swego zawodu, świadczy jednocześnie swoje usługi w innym (lub pełnym) zakresie w ramach dodatkowego, obok stosunku pracy, wykonywania zawodu w innej dopusz-czonej przez prawo formie organizacyjnoprawnej.

Szczególny przypadek zawężenia rodzaju pracy profesjonalisty (w relacji do usta-wowo określonego przedmiotu danego zawodu) może dotyczyć lekarzy i lekarzy denty-stów. Przywołany wcześniej przykład umów o pracę w celu doskonalenia zawodowego, znajdujących zastosowanie w procesie kształcenia i rozwoju lekarzy/lekarzy dentystów ilustruje przede wszystkim przypadek, w którym rodzaj pracy umówionej lekarza sta-żysty czy też lekarza rezydenta wyznaczany jest przez przepisy prawa. Ponadto w przy-padku lekarza stażysty uwagę zwraca wynikający z przepisów formułujących program stażu nakaz skoncentrowania się na określonych w nim kategoriach czynności zawodo-wych oraz wspomniane zawężenie zakresu samodzielności zawodowej wynikające z nadzoru opiekuna stażu lub obowiązku współdziałania w określonych przypadkach z lekarzem posiadającym prawo wykonywania zawodu na czas nieokreślony lub innym lekarzem (art. 15b ust. 1 i ust. 5 pkt 2 u.z.l.l.d.). Powiązane jest to z faktem prawnego ograniczenia uprawnień zawodowych lekarza na tym etapie jego rozwoju zawodowego.

W tym sensie można uznać, że praca lekarza stażysty, ze względu na cel stażowej umo-wy o pracę, jest rodzajowo odmienna od pracy lekarza dysponującego pełnym prawem wykonywania zawodu. Należy w konsekwencji uznać, że także w przypadku lekarza odbywającego szkolenie specjalistyczne w ramach rezydenckiej umowy o pracę mamy do czynienia ze szczególnym, wyznaczonym przez przepisy prawa rodzajem pracy umówionej, odmiennym od rodzaju pracy umówionej lekarza będącego uprawnionym specjalistą w danej dziedzinie medycyny. Zatrudnienie lekarza jako rezydenta oznacza zatem w szczególności, obok szkolenia teoretycznego, szkolenie praktyczne wiążące się m.in. z obowiązkiem uczestniczenia w wykonywaniu oraz wykonania ustalonej liczby określonych zabiegów lub procedur medycznych oraz pełnienia dyżurów medycznych określonych w programie danej specjalizacji lub pracę w systemie zmianowym lub rów-noważnym czasie pracy, w maksymalnym czasie pracy dopuszczonym w przepisach o działalności leczniczej, o ile program specjalizacji przewiduje pełnienie dyżurów (§ 13 pkt 6 i 8 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 31 sierpnia 2020 r. w sprawie specja-lizacji lekarzy i lekarzy dentystów).

Przyjmuje się, że określenie rodzaju pracy umówionej, w szczególności gdy ma ono charakter ogólny, może być dodatkowo uzupełnione zakresem czynności (wykazem obowiązków służbowych, zakresem odpowiedzialności). Zakres czynności może

stanowić integralny element umowy o pracę, będąc wynikiem szczegółowych uzgodnień co do rodzaju pracy dokonanych przez strony stosunku pracy. W takiej sytuacji uzgod-nienia te stają się z woli stron istotnymi elementami tej umowy. Ich ewentualna zmiana wymaga zgody pracownika, a w razie jej braku – wypowiedzenia zmieniającego. Jak zauważa Z. Kubot, umownie określony zakres czynności pracownika stanowi wtedy granicę uprawnień kierowniczych pracodawcy. Odnosi się to w szczególności także do sytuacji, gdy strony ustaliły zakres czynności pracownika węższy od czynności po-wszechnie należących do danego rodzaju pracy lub zawodu. Zakres czynności może przybrać także formę jednostronnego polecenia pracodawcy. Polecenie takie, mieszcząc się w ramach uprawnień kierowniczych pracodawcy, nie może jednak prowadzić do poszerzania umówionego rodzaju pracy. Jednostronnie dokonana zmiana zakresu czyn-ności pracownika nie stanowi tu zmiany treści umowy o pracę i nie wymaga zgody pracownika na jego zmianę, jeżeli nie wykracza poza ustalony w umowie o pracę rodzaj pracy³⁶⁵. W związku z powyższym pojawia się pytanie o dopuszczalność sporządzania zakresów czynności dla pracowników wykonujących wolne zawody. W literaturze, na gruncie przepisów ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, wyrażono pogląd, zgodnie z którym zakres czynności związanych ze stanowiskiem radcy prawnego okre-ślony jest w ustawowej definicji tego zawodu³⁶⁶. Jeżeli przyjąć, że przedmiotem zakresu czynności jest wyłącznie mniej lub bardziej szczegółowe wyliczenie tego, co pracownik ma „robić”, wykonując wolny zawód na danym stanowisku – czyli wskazanie czynności właśnie, to pogląd ten można zaakceptować. W odniesieniu do konkretnego przypadku radców prawnych warto jednakże zauważyć, że ustawodawca w art. 6 ust. 1 u.r.pr.

stwierdza, że świadczenie pomocy prawnej polega „w szczególności” na spełnianiu czynności tam wymienionych. Pozwala to zasadnie przyjąć, że mogą istnieć także inne niż wymienione w ustawie czynności mogące mieścić się w ogólnym pojęciu pomocy prawnej. Pamiętając o tym, że profesjonalista taki jak radca prawny zatrudniany ma być dla spełniania czynności swego zawodu (art. 9 ust. 4 u.r.pr.) – w sytuacji takiej praco-dawca mógłby wyspecyfikować pewne nie wskazane wprost szczegółowe czynności pomocy prawnej, jakich oczekuje od swojego radcy prawnego³⁶⁷.

Przy przyjęciu, że pracodawca związany jest ustawowym określeniem czynności wchodzących w zakres przedmiotu danego zawodu, uznać trzeba, że w sytuacji

365Z. Kubot, Znaczenie zakresu czynności…, s. 28 i n. Zob. też wyrok SN z dnia 2 października 2008 r., I PK 73/08, teza 1, LEX nr 509025.

366Zob. H. Wierzbińska, Zakaz konkurencji w Kodeksie pracy a tajemnica zawodowa radcy prawnego,

„Radca Prawny” 1998, nr 1, s. 10.

367Sądzę, że przykładem działania mieszczącego się w ramach pomocy prawnej na rzecz swojego pracodawcy mogłoby być przeprowadzenie akcji informacyjnej, szkolenia czy instruktażu lub opracowanie materiałów z tematyki prawnej mającej znaczenie dla prawidłowego wykonywania pracy przez pracowni-ków tego pracodawcy.

sporządzania wykazu obowiązków służbowych skazany on jest jedynie na powtórzenie zapisów ustawowych. Jeżeli jednak przyjąć, że pracodawca doprecyzuje rodzaj pracy umówionej poprzez uzgodnienie lub wskazanie skonkretyzowanych obszarów merytorycz-nych/dziedzin, w których pracownik wykonujący wolny zawód ma podejmować swoje czynności zawodowe – nastąpi zawężenie merytorycznego zakresu obowiązku wykony-wania zawodu jako pracy umówionej w konkretnym przypadku – u danego pracodawcy.

Nie będzie to, rzecz jasna, miało nic wspólnego z ograniczeniem zakresu merytorycznego uprawnień zawodowych danego profesjonalisty. Nie wydaje się zatem prawidłowe przyję-cie, że wykonawca wolnego zawodu w przypadku zatrudnienia w ramach stosunku pracy z definicji świadczy usługi zawsze w pełnym zakresie swego zawodu. Istotna będzie tu niejednokrotnie specyfika rozmaitych profesji. Profesjonalista może być zatrudniony bez-pośrednio do obsługi potrzeb samego pracodawcy (pracodawca jest jednocześnie podmio-tem zatrudniającym i „klienpodmio-tem” mającym określone potrzeby) lub do obsługi klientów danego pracodawcy. W obu tych przypadkach profil działalności danego pracodawcy może wpływać na faktyczną specjalizację pracowników wykonujących wolny zawód z jednej strony, a z drugiej strony na sprecyzowanie zakresów merytorycznych, w których wyko-nywane być mają prawnie zdefiniowane czynności zawodowe przez pracownika przy za-wieraniu umowy o pracy.

Należy więc stwierdzić, że nie ma podstaw do wyłączenia możliwości sporządzania zakresów czynności w przypadku pracowników wykonujących wolne zawody. Można jedynie postawić pytanie o celowość takiego zabiegu w konkretnym przypadku. Bez względu na sposób ich ustalenia (w ramach umowy o pracę – czy też jednostronnie) bez wątpienia nie mogą jednak one wykraczać poza określony ustawowo przedmiot danego wolnego zawodu – tak w zakresie rodzajów czynności zawodowych nań się składających, jak i dziedziny zastrzeżonej dla danego zawodu. Wyjątkowo, jak na przykład w przypad-ku radców prawnych, powyższe ograniczenie w odniesieniu do zakresu czynności wpro-wadzonego jednostronnie przez pracodawcę wynikać będzie wprost z przepisu prawa.

Zgodnie bowiem z art. 9 ust. 4 u.r.pr. radcy prawnemu nie można polecać wykonania czynności wykraczającej poza zakres pomocy prawnej. Powyższe należy interpretować jako zakaz odnoszący się również do zbiorczych poleceń przybierających formę zakresu czynności (wykazu obowiązków służbowych, zakresu odpowiedzialności).

Odrębnie potraktować należy przypadek niektórych wolnych zawodów medycz-nych, w których zjawisko specjalizacji w obrębie zawodu występuje najwyraźniej, przy-bierając formy określone prawem. Zgodnie zatem z art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty lekarz może uzyskać tytuł specjalisty w określonej dziedzinie medycyny: 1) po odbyciu szkolenia specjalizacyjnego oraz 2) po złożeniu Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego albo 3) po uznaniu za równoważny

tytułu specjalisty uzyskanego za granicą³⁶⁸. Z kolei diagnosta laboratoryjny, któremu przepisy ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej przyznają prawo do uzyskiwania tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia, uzyskuje ten tytuł po odbyciu szkolenia specjalizacyjnego, zwanego „specjali-zacją”, ustalonego programem specjalizacji i zdaniu egzaminu państwowego (art. 30 u.d.lab. i art. 30a ust. 1 u.d.lab.). Podyplomowe szkolenie specjalizacyjne w celu uzyska-nie specjalistycznej wiedzy i umiejętności w określonej dziedziuzyska-nie pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia oraz tytułu specjalisty w tej dzie-dzinie może być odbywane przez pielęgniarkę lub położną (art. 66 ust. 1 pkt 1 u.z.p.p., art 67 ust. 1-13 u.z.p.p.). Tytuł specjalisty po odbyciu odpowiedniego szkolenia i zdaniu egzaminu specjalizacyjnego uzyskać może również fizjoterapeuta (art. 35 i n. u.z.fiz.).

W konsekwencji profesjonalista wykonujący taki zawód medyczny zatrudniony zostać może później przez pracodawcę – podmiot leczniczy jako „osoba legitymująca się naby-ciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym za-kresie lub w określonej dziedzinie medycyny dla udzielania tychże świadczeń w zakre-sie swojej specjalizacji” (art. 2 ust. 1 pkt 2 u.d.l.)³⁶⁹. Należy jednakże przyjąć, że

W dokumencie WYKONYWANIE WOLNEGO ZAWODU W RAMACH STOSUNKU PRACY W PRAWIE POLSKIM (Stron 143-151)