Wykonywanie wolnego zawodu w ramach zatrudnienia cywilno- cywilno-prawnegocywilno-prawnego

za-wodu również na podstawie stosunku służbowego³⁰¹.

4.6. Wykonywanie wolnego zawodu w ramach zatrudnienia służbo-wego

Na możliwość wykonywania zawodu w ramach stosunku służbowego wskazują uregulowania dotyczących radców prawnych. Jak stanowi art. 8 ust. 5 u.r.pr., ilekroć w tej ustawie jest mowa o „stosunku pracy”, „zatrudnieniu”, „wynagrodzeniu”, rozumie się przez to również odpowiednio „stosunek służbowy”, „pełnienie służby” i „uposażenie”.

Możliwość zatrudnienia wykonawcy wolnego zawodu w ramach stosunku służbowego wskazują obecnie także przepisy dotyczące wykonywania zawodów: lekarza/lekarza dentysty, pielęgniarki/położnej, fizjoterapeuty czy też farmaceuty. W przypadku lekarzy wskazują na to na przepisy ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty określające sposób realizacji przez lekarza wykonującego swój zawód na pod-stawie stosunku pracy lub w ramach służby (podkr. – J.B.) prawa do niepodjęcia lub odstąpienia od leczenia oraz prawa powstrzymania się od wykonania świadczeń zdrowot-nych niezgodzdrowot-nych z jego sumieniem (art. 38 ust. 3 i art. 39 ww. ustawy). W przypadku farmaceutów-aptekarzy wskazać należy przepis z art. 68 ust. 1 u.i.ap. Zgodnie z nim stosunek służbowy (podkr. – J.B.) i wynikające z niego prawa i obowiązki członków izb aptekarskich pełniących zawodową lub okresową służbę wojskową, a także ich odpowie-dzialność za przewinienia dyscyplinarne, określają odrębne przepisy. O możliwości wy-konywania zawodów pielęgniarki, położnej oraz fizjoterapeuty w ramach stosunku służ-bowego także przesądza wyraźny przepis prawa (zob. katalog form wykonywania tych zawodów w art. 19 ust. 1 pkt 2 u.z.p.p. i art. 4 ust. 6 pkt 2 u.z.fiz.).

4.7. Wykonywanie wolnego zawodu w ramach zatrudnienia cywilno-prawnego

Jak już nadmieniono wcześniej, w omówieniu indywidualnych niezależnych form organizacyjnoprawnych wykonywania wolnych zawodów w przypadku szeregu z nich ustawodawca przewiduje dopuszczalność ich wykonywania na podstawie umów cywil-noprawnych. Nawiązanie przez radcę prawnego, rzecznika patentowego, biegłego

301Np. lekarzy czy radców prawnych. Na przypadek radców prawnych zwraca uwagę K. Wojtczak, op.

cit., s. 192 i n.

rewidenta czy doradcę podatkowego względnie trwałej, opartej na umowie cywilnopraw-nej więzi z podmiotem zamawiającym jego usługi profesjonalne, który jednocześnie jest jedynym lub głównym kontrahentem danego profesjonalisty, pozwalać będzie na objęcie tej sytuacji kategorią zatrudnienia. Będzie to w szczególności uzasadnione w przypad-kach, w których przepisy prawa przewidują zawieranie takich umów z podmiotami kwalifikowanymi. Ponieważ, jak w przedstawionym wcześniej przykładzie ‒ biegłych rewidentów, podmiot taki może świadczyć określone usługi wyłącznie poprzez upraw-nionych wykonawców danego zawodu, trwałość relacji powstającej na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej z profesjonalistą staje się w konkretnym przypadku przesłan-ką warunkującą możliwość prowadzenia jego działalności. Przepis prawa wskazujący na taką formę wykonywania wolnego zawodu (umowa cywilnoprawna zawarta z pod-miotem kwalifikowanym) kreuje sytuację zależności po stronie profesjonalisty, który na taką formę wykonywania zawodu się zdecydował. Warto wskazać także na przypadki, w których ustawodawca, wskazując indywidualne zależne formy wykonywania wolnych zawodów, wydaje się wprost preferować zatrudnienie cywilnoprawne. Dzieje się tak w przypadku lekarzy, lekarzy dentystów oraz pielęgniarek i położnych czy fizjoterapeu-tów. W ten sposób odczytywać należy przywoływane już wcześniej przepisy ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej zawierające katalog form wykony-wania tych zawodów, a wskazujące m.in. na indywidualne praktyki lekarskie i pielę-gniarskie wykonywane wyłącznie w przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego na podsta-wie umowy z tym podmiotem. Pomija się tu zatrudnienie pracownicze, mimo że z dalszych przepisów tej ustawy wynika, że co do zasady znajduje ono również zastosowanie. I tak, na przykład, w kontekście wykonywania zawodów medycznych niejednokrotnie pojawia się wyraźne rozróżnienie przypadku osób zatrudnionych i tych, które pozostają w sto-sunku cywilnoprawnym z podmiotem leczniczym³⁰². Pozwala to na uznanie, że na gruncie wyżej wymienionej ustawy osobami zatrudnionymi będą te, z którymi nawią-zano stosunek pracy lub stosunek służbowy³⁰³.

302Zob. np. art. 36 ust. 1 u.d.l., zgodnie z którym osoby zatrudnione w szpitalu oraz pozostające w sto-sunku cywilnoprawnym z podmiotem leczniczym, którego przedsiębiorstwem jest szpital, są obowiązane nosić w widocznym miejscu identyfikator zawierający imię i nazwisko oraz funkcję tej osoby, czy też art. 47 ust. 1, zgodnie z którym kierownik podmiotu leczniczego niebędącego przedsiębiorcą, z którym podmiot tworzący nawiązał stosunek pracy na podstawie powołania, umowy o pracę albo zawarł umowę cywilno-prawną, wykonujący zawód medyczny, może udzielać świadczeń zdrowotnych, jeżeli zawarta z nim umowa przewiduje taką możliwość. W takim przypadku umowa określa również warunki udzielania świadczeń zdrowotnych, w tym wymiar czasu pracy.

303W przeszłości ustawodawca przejawiał pewną ambiwalencję odnośnie do stosowania zatrudnienia cywilnoprawnego w podmiotach leczniczych, nakazując w uchylonym obecnie art. 17 ust. 4 u.d.l., aby w celu monitorowania przestrzegania przepisów prawa pracy kierownik raz na kwartał przekazywał Pań-stwowej Inspekcji Pracy oraz właściwym organom samorządu zawodów medycznych informacje o liczbie osób, które wykonują zawód medyczny na podstawie umów cywilnoprawnych albo jako praktykę zawodo-wą, z którą podmiot leczniczy zawarł umowę cywilnoprawną.

4.8. Wykonywanie wolnego zawodu w ramach stosunku pracy Wykonywanie wolnego zawodu w ramach stosunku pracy stanowi jedną z wyod-rębnionych form organizacyjnoprawnych wykonywania wolnego zawodu regulowanego.

Stroną stosunku pracy i partnerem prawnym pracownika-profesjonalisty jest pracodawca, którym zgodnie z art. 3 k.p. jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowo-ści prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudnia ona pracowników. W opisie tej formy wykonywania wolnego zawodu nie można ograniczać się do wskazania kontraktowej podstawy spełniania czynności zawodowych³⁰⁴. Należy uwzględnić istnienie komponentu organizacyjnego, jako że w konsekwencji nawiązania stosunku pracy zawód będzie wy-konywany nie tylko na rzecz, ale i u danego pracodawcy – czyli w zakładzie pracy. Poję-cie zakładu pracy obejmuje następujące elementy konstrukcyjne: jego składniki material-ne (np. nieruchomości, urządzenia techniczmaterial-ne, wyposażenie), niematerialmaterial-ne (np. w postaci przysługujących pracodawcy licencji, praw autorskich, znaków towarowych, tajemnic produkcyjnych, klienteli) i, co ważne dla odróżnienia zakładu pracy od przedsię-biorstwa w rozumieniu przepisów k.c., jego substrat osobowy (pracowników tworzących załogę zakładu pracy). Uwzględnić należy spajającą te elementy strukturę organizacyjną adekwatną do realizacji celów danego pracodawcy oraz same cele i zadania pracodawcy.

Przy użyciu odpowiednio zorganizowanych składników materialnych i niematerialnych wykonywana jest praca zespołu pracowników, dla których tak rozumiany zakład pracy stanowi placówkę zatrudnienia³⁰⁵. Należy zatem uznać związek wykonywania zawodu w ramach stosunku pracy z przedmiotowo ujmowaną organizacją (zakładem pracy) słu-żącą realizacji celów danego pracodawcy. Ponadto należy podkreślić, że pracownik-pro-fesjonalista może zajmować w zakładzie pracy (czyli u danego pracodawcy) różne pozy-cje organizacyjne. W rozważaniach prowadzonych w dalszych częściach niniejszej rozprawy pokazane zostanie to, że profesjonalista zatrudniony w ramach stosunku pracy funkcjonuje w wyraźnym i specyficznym dla jego sytuacji pracowniczej kontekście orga-nizacyjnym ‒ poczynając od sytuacji zajmowania stanowisk pracy związanych z bezpo-średnim wykonywaniem czynności wolnego zawodu, w tym stanowisk samodzielnych podległych kierownikowi jednostki organizacyjnej (np. radca prawny), poprzez wykony-wanie zawodu na stanowiskach związanych z koordynacją działań zespołu profesjonalistów (radca prawny, rzecznik patentowy) lub nadzorem nad wykonywaniem czynności przez profesjonalistów o niepełnych uprawnieniach (np. lekarz-opiekun nadzorujący staż

304Na czym na przykład wydaje się koncentrować wcześniej przywoływany B. Sołtys – patrz idem, op.

cit., s. 216 [dostęp 4.08.2019].

305Na temat pojęcia zakładu pracy zob. szerzej A. Tomanek, Przejście zakładu pracy na innego praco-dawcę, Wrocław 2002, s. 22 i n.; zob. też K. Jaśkowski (red.), E. Maniewska, Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa 2007, s. 113; K.W. Baran (red.), Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa 2012, s. 32; J. Stelina (red.), Prawo pracy, wyd. 3, Warszawa 2016, s. 133-134.

podyplomowy początkującego lekarza) ‒ do zajmowania stanowisk związanych z kiero-waniem zespołem profesjonalistów (tzw. kluczowy biegły rewident w zespole badającym sprawozdanie finansowe, pielęgniarka, położna, fizjoterapeuta) lub komórką organizacyj-ną wyspecjalizowanej jednostki organizacyjnej świadczącej usługi objęte przedmiotem wolnego zawodu (lekarz ordynator oddziału szpitalnego) lub zgoła stanowisk kierownika takiej wyspecjalizowanej jednostki (lekarz kierujący podmiotem leczniczym nie będącym przedsiębiorcą). Na koniec pamiętać należy, że wykonywanie wolnego zawodu w ramach stosunku pracy jest niejednokrotnie przewidywane przez ustawodawcę w przepisach określających formy organizacyjnoprawne wykonywania danej profesji.

Jak podkreśla się w literaturze, dopuszczalność wykonywania wolnego zawodu w ramach stosunku pracy wprowadzana jest przez ustawodawcę albo wprost, albo też w sposób pośredni. W pierwszym przypadku przepis prawa wyraźnie wymienia taką formę wykonywania danego zawodu, na przykład w ramach ustawowego katalogu form organizacyjnoprawnych. W drugim przypadku ustawodawca albo zachowuje w tym zakresie milczenie, nie wyłączając przy tym wprost takiej formy, albo też nie wymie-niając jej wprost w katalogu form organizacyjnoprawnych danego zawodu, odnosi się do niej wyraźnie w poszczególnych przepisach dotyczących rozmaitych szczegółowych aspektów jego wykonywania³⁰⁶. W sytuacji, w której obowiązujące przepisy prawa expressis verbis dopuszczają wykonywanie wolnego zawodu w ramach stosunku pracy, wyróżnić należy charakterystyczny przypadek, w którym przepis ten jednocześnie określa krąg potencjalnych pracodawców danego profesjonalisty (pracodawcy kwalifi-kowani). W rzadszych przypadkach ustawodawca, umieszczając formę pracowniczą w katalogu form organizacyjnoprawych wykonywania danego zawodu, wyraźnie wy-klucza pewne podmioty z kręgu potencjalnych pracodawców³⁰⁷.

306Na tego typu dwa podejścia ustawodawcy do regulacji pracowniczej formy wykonywania wolnego zawodu uwagę zwraca na przykład K. Wojtczak, op. cit., s. 202. Jak zaś podkreśla J. Jacyszyn, w przypadku braku katalogu form wykonywania zawodu lekarza weterynarii wykonywanie go możliwe jest w każdej dopuszczalnej przez prawo formie, o ile przepisy tego nie zabraniają – patrz idem, Wykonywanie wolnych zawodów w Polsce…, ibidem, s. 116.

307Przykładów tego właśnie typu rozwiązań dostarczają przepisy dotyczące radców prawnych i rzeczni-ków patentowych. Na przypadek radców prawnych zwraca uwagę K. Wojtczak, op. cit., s. 202 i n. I tak, zgodnie z art. 28. ust. 1 u.r.pr., zawieszenie prawa do wykonywania zawodu radcy prawnego następuje m.in.

w wypadku podjęcia pracy w organach wymiaru sprawiedliwości, w organach ścigania lub kancelarii nota-rialnej, podjęcia pracy w Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. Z kolei zgodnie z art. 23a ust. 1 u.r.pat.

zawieszenie prawa wykonywania zawodu rzecznika patentowego następuje w przypadku: 1) zatrudnienia w Urzędzie Patentowym, urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw gospodarki, sądzie admini-stracyjnym, Europejskim Urzędzie Patentowym lub Urzędzie Harmonizacji Rynku Wewnętrznego, 2) spra-wowania urzędu sędziego, wykonywania zawodu notariusza, komornika, zajmowania stanowiska prokurato-ra, asesora prokuratorskiego lub notarialnego, albo odbywania aplikacji ogólnej, sędziowskiej, prokuratorskiej, notarialnej lub komorniczej, oraz w razie podjęcia pracy w organach wymiaru sprawiedliwości lub w orga-nach ścigania.

Jako osobny przypadek wykonywania wolnego zawodu w ramach stosunku pracy potraktować należy zatrudnienie wykonawcy wolnego zawodu przez innego jego wyko-nawcę. W literaturze zaznaczyła się pewna rozbieżność poglądów w ocenie takiej sytuacji.

Zgodnie z utrwalonym w niej stanowiskiem dopuszczenie zatrudnienia przez wykonaw-cę wolnego zawodu pracowników w tym samym zawodzie pozostaje w sprzeczności ze stanowiącym jeden z kluczowych elementów definicyjnych wolnego zawodu wymogiem zachowania jego samodzielności zawodowej, rozumianej jako intelektualnie niezależne i osobiste (realizowane we własnej osobie przez uprawnionego wykonawcę zawodu) speł-nienie usługi wchodzącej w prawnie zdefiniowany zakres danego zawodu. Jednakże współcześnie podnosi się argument, że obowiązujące przepisy prawa można, co do zasa-dy, interpretować jako dopuszczające taką możliwość. Zwraca się przede wszystkim uwagę, że dopuszczalność wykonywania wolnego zawodu regulowanego w ramach sto-sunku pracy jest jako taka typowym rozwiązaniem przyjętym w polskim ustawodawstwie.

W tych zaś przypadkach, w których pracownicza forma wykonywania danego wolnego zawodu jest przez ustawodawcę dopuszczona (wprost – na mocy wyraźnego przepisu, lub pośrednio – poprzez brak wyłączenia takiej formy wykonywania zawodu), typowo nie ustanawia się prawnego zakazu zatrudnienia się u innego wykonawcy tegoż zawodu³⁰⁸. Co zaś istotne, istnieją przykłady konkretnych profesji, w przypadku których możliwość wejścia wykonawcy danego wolnego zawodu w rolę pracodawcy dla innego jego wyko-nawcy wynika bezpośrednio z przepisów prawa (patrz dalej)³⁰⁹.

Podejmując próbę usystematyzowania poszczególnych przypadków wykonywania wolnych zawodów w ramach stosunku pracy, trzeba pamiętać, że nie zawsze możliwe jest pełne ich rozgraniczenie i dany zawód może być przypisywany do kilku różnych kategorii klasyfikacyjnych. W konsekwencji powyższych uwag kluczowe przypadki wykonywania wolnego zawodu w ramach stosunku pracy przedstawić można w nastę-pującym układzie:

308W kategoriach wyjątku i przykładu pośredniego wyłączenia możliwości zatrudniania innego nawcy wolnego zawodu potraktować należy przepis art. 53 ust. 1 u.z.l.l.d., zgodnie z którym lekarz wyko-nujący indywidualną praktykę lekarską, indywidualną specjalistyczną praktykę lekarską, indywidualną praktykę lekarską lub indywidualną specjalistyczną praktykę lekarską w miejscu wezwania może zatrudniać osoby niebędące lekarzami do wykonywania czynności pomocniczych (czyli wyłącznie takie osoby – J.B.).

Z brzmienia art. 53 ust. 2 u.z.l.l.d. wynikałoby zaś, że zatrudnienie innego lekarza możliwe jest jedynie w ściśle określonym przypadku. A zatem lekarz, lekarz dentysta wykonujący indywidualną praktykę lekar-ską lub indywidualną specjalistyczną praktykę lekarlekar-ską lub grupową praktykę lekarlekar-ską lub grupową specja-listyczną praktykę lekarską, prowadzący odpowiednio staż podyplomowy, szkolenie specjalizacyjne lub szkolenia w celu uzyskania umiejętności z zakresu węższych dziedzin medycyny lub udzielania określone-go świadczenia zdrowotneokreślone-go, może zatrudniać lekarza, lekarza dentystę w celu odbywania przez nieokreślone-go stażu podyplomowego, szkolenia specjalizacyjnego lub szkolenia w celu uzyskania umiejętności z zakresu węższych dziedzin medycyny lub udzielania określonego świadczenia zdrowotnego.

309W zakresie poglądów doktryny na temat dopuszczalności zatrudniania wykonawcy wolnego zawo-du przez innego jego wykonawcę oraz mojego stanowiska aprobującego taka możliwość patrz szerzej:

J. Borowicz, Wykonujący wolny zawód…, s. 19-20.

1) pracownicza forma wykonywania wolnego zawodu bezpośrednio dopuszczo-na przez przepis prawa:

– radcowie prawni. Zgodnie z art. 8 ust. 1 u.r.pr. „radca prawny wykonuje zawód […] w ramach stosunku pracy”,

– rzecznicy patentowi. Zgodnie z art. 4 ust. 2 u.r.pat. „rzecznik patentowy wy-konuje zawód […] na rzecz pracodawcy”,

– pielęgniarki i położne. W przypadku tych dwóch zawodów ustawodawca for-mułując w ustawie z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej zamknięty katalog form organizacyjnoprawnych ich wykonywania expressis verbis, dopuszcza wykonywanie ich w ramach stosunku pracy powstającego na podstawie umowy o pracę (art. 19 ust. 1 pkt 1 u.z.p.p.). Należy zaznaczyć, że niejednokrotnie zawody te będą wykonywane na rzecz pracodawców kwalifi-kowanych – np. podmiotów leczniczych w rozumieniu ustawy z dnia 15 kwiet-nia 2011 r. o działalności leczniczej³¹⁰ albo podmiotów wymienionych w samej ustawie z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej³¹¹,

– fizjoterapeuci. Podobnie jak w przypadku pielęgniarek i położnych – także pragmatyka zawodowa fizjoterapeutów wprost przewiduje możliwość wykony-wania zawodu na podstawie umowy o pracę (art. 4 ust. 6 pkt 1 u.z.fiz.), 2)

– biegli rewidenci ‒ zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 3 u.b.rew. biegły rewident może wykonywać zawód jako osoba pozostająca w stosunku pracy z firmą audytorską, o której mowa w art. 46 u.b.rew.³¹² Uzyskanie statusu firmy audytorskiej,

310Zob. art. 4-5 u.d.l.

311Lista tych podmiotów jest bardzo obszerna. Tytułem przykładu wskazać można, że zgodnie z art. 4 ust. 2 u.z.p.p. za wykonywanie zawodu pielęgniarki uważa się również: zatrudnienie w podmiocie leczni-czym na stanowiskach administracyjnych, na których wykonuje się czynności związane z przygotowywa-niem, organizowaniem lub nadzorem nad udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej; zatrudnienie w pod-miotach zobowiązanych do finansowania świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowa-nych ze środków publiczfinansowa-nych (Dz.U.2019.1373 t.j.) lub urzędach te podmioty obsługujących, w ramach którego wykonuje się czynności związane z przygotowywaniem, organizowaniem lub nadzorem nad udzie-laniem świadczeń opieki zdrowotnej; zatrudnienie w organach administracji publicznej, których zakres działania obejmuje nadzór nad ochroną zdrowia; zatrudnienie w domach pomocy społecznej określonych w przepisach o pomocy społecznej, z uwzględnieniem uprawnień zawodowych pielęgniarki określonych w ustawie; 10) zatrudnienie na stanowisku pielęgniarki w żłobku lub klubie dziecięcym, o których mowa w ustawie z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz.U.2019.409 t.j.).

312Są to podmioty wymienione w art. 46 u.b.rew.

zgodnie z tą ustawą. jest warunkowane m.in. tym, aby w danej jednostce czyn-ności badania sprawozdań finansowych wykonywali właśnie biegli rewidenci,

– doradcy podatkowi ‒ zgodnie z art. 27 ust. 1 pkt 2 u.d.pod. doradca podatkowy wykonuje ten zawód „jako […] osoba pozostająca w stosunku pracy z podmio-tami, uprawnionymi do wykonywania czynności doradztwa podatkowego”³¹³. Co jest przy tym istotne, zgodnie z art. 4 ust. 2 u.d.pod. podmioty te wykonują czynności doradztwa podatkowego „wyłącznie przez doradców podatkowych”

(ewentualnie wykonawców innych zawodów zrównanych z nimi w zakresie wykonywania tych czynności).

Warto w tym miejscu tytułem uzupełnienia dodać, że z przypadkami wykonywa-nia zawodu w ramach stosunku pracy zawartego z pracodawcą prowadzącym działalność kwalifikowaną mamy do czynienia także w przypadku takich hybrydalnych ekonomicz-nych zawodów regulowaekonomicz-nych, jak maklerzy giełd towarowych, maklerzy giełdowi i do-radcy inwestycyjni. Jakkolwiek sposób, w jaki zawody te są skonstruowane w przepisach prawa, nasuwać może wątpliwości co możliwości zakwalifikowania ich jako zawodów wolnych odpowiadających w sposób pełny ich charakterystyce, to pamiętać trzeba, że dwie ostatnie z wymienionych profesji umieszczone są w art. 88 k.s.h. w katalogu wolnych zawodów mogących być wykonywanymi w ramach dedykowanej ich wykonywaniu spółki partnerskiej³¹⁴. W odniesieniu do kwestii wykonywania ich na rzecz pracodawcy kwalifikowanego należy wskazać, że zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 26 paździer-nika 2000 r. o giełdach towarowych³¹⁵ przez wykonywanie zawodu maklera giełd towa-rowych rozumie się „pozostawanie osoby wpisanej na listę maklerów giełd towatowa-rowych w stosunku pracy […]: 1) z członkiem giełdy, 2) ze spółką prowadzącą giełdę, 3) ze spółką będącą giełdową izbą rozrachunkową)”. Z kolei w przypadku maklerów giełdo-wych i doradców inwestycyjnych – przez wykonywanie tych zawodów rozumie się wykonywanie czynności wymienionych w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi³¹⁶ przez maklera lub doradcę m.in. w ramach pozostawania tej osoby w stosunku pracy z firmą inwestycyjną lub bankiem powierniczym albo pod-miotem, który jest obowiązany do zatrudniania maklerów lub doradców na podstawie odrębnych przepisów prawa przy wykonywaniu lub nadzorowaniu wykonywania czyn-ności określonych w tych przepisach (art. 125 ust. 1, art. 125 ust. 2 pkt 1-2 ww. ustawy), b)

wykonywanie wolnego zawodu w ramach stosunku pracy zawartego z pra-codawcą kwalifikowanym będącym wykonawcą wolnego zawodu:

313Są to podmioty uprawnione do wykonywania czynności wymienionych w art. 2 ust. 1 u.d.pod.

wskazane w art. 27 pkt 1a u.d.pod. oraz w art. 3 u.d.pod. i art. 4 ust. 1 u.d.pod.

314J. Jacyszyn, Wolny zawód…, s. 544.

315Dz.U.2019.312 t.j.

316Dz.U.2020.89 t.j.

– doradca podatkowy. Zgodnie z art. 27 ust. 1 pkt 1a u.d.pod. wykonuje on zawód również jako osoba fizyczna prowadząca działalność we własnym imieniu i na własny rachunek lub jako uczestnik spółki niemającej osobowości prawnej. Jako taki doradca ten ma status podmiotu uprawnionego do wykonywania czynności doradztwa podatkowego. Zgodnie zaś z wyżej przywołanym art. 27 ust. 1 pkt 2 u.d.pod. doradca podatkowy może wykonywać swój zawód właśnie jako osoba pozostająca w stosunku pracy także z wyraźnie wskazanymi, z odesłaniem do art. 27 ust. 1 pkt 1a u.d.pod., podmiotami. Co więcej, podmiotami uprawniony-mi do wykonywania czynności doradztwa podatkowego są w świetle art. 3 u.d.pod. także przedstawiciele takich, wyraźnie wskazanych wolnych zawodów, jak adwokaci, radcy prawni oraz biegli rewidenci, którzy w świetle art. 27 ust. 1 pkt 2 u.d.pod. mogą wystąpić w pozycji pracodawcy zatrudniającego doradcę podatkowego,

– biegły rewident ‒ zgodnie z wyżej wskazanym przepisem art. 3 ust. 1 pkt 3 u.b.rew. biegły rewident może wykonywać zawód „jako osoba pozostająca w stosunku pracy z firmą audytorską, o której mowa w art. 46” tej ustawy.

Przepis ten zaś wśród podmiotów tego typu wymienia m.in. biegłego rewiden-ta prowadzącego działalność gospodarczą we własnym imieniu i na własny rachunek (art. 46 pkt 1 u.b.rew.),

– lekarz, lekarz dentysta – zgodnie z art. 53 ust. 2 u.z.l.l.d. wykonujący indywi-dualną praktykę lekarską lub indywiindywi-dualną specjalistyczną praktykę lekarską, lub grupową praktykę lekarską, prowadzący odpowiednio staż podyplomowy lub szkolenie specjalizacyjne może zatrudniać lekarza, lekarza dentystę w celu odbywania przez niego stażu podyplomowego lub szkolenia specjalizacyjnego, 3) pracownicza forma wykonywania wolnego zawodu milcząco dopuszczona

przez przepisy prawa. Możliwa jest tu sytuacja milczenia ustawodawcy przy jednoczesnym braku wyraźnego wykluczenia pracowniczej formy wykonywania wolnego zawodu lub wskazywanie na formę pracowniczą w szczegółowych ure-gulowaniach dotyczących rozmaitych aspektów wykonywania zawodu. Wskazać tu należy na zawody takie, jak:

– felczerzy. Przepisy ustawy z dnia 20 lipca 1950 r. o zawodzie felczera³¹⁷ nie za-wierają postanowień odnośnie do form organizacyjnoprawnych jego wykony-wania. Na podstawie przepisu art. 2. ust. 2 stanowiącego, że swoje czynności zawodowe felczer wykonuje w podmiocie leczniczym w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej albo w utworzonym punkcie felczerskim, przyjąć na-leży, że względem wykonawcy tego zawodu zastosowanie mogą znaleźć te same

317Dz.U.2018.2150 t.j.

formy zatrudnienia, jakie przewidywane są w odniesieniu do osób wykonujących

formy zatrudnienia, jakie przewidywane są w odniesieniu do osób wykonujących