Przykłady zagranicznych rozwiązań instytucjonalnych i prawnych

Problematyka bezpieczeństwa publicznego jest przedmiotem dyskusji w społecznościach, gdyż stanowi jedną z podstawowych potrzeb każdego człowieka. W państwowych strukturach funkcjonują instytucje odpowiedzialne za to bezpieczeństwo i zaangażowane w jego utrzymanie, zazwyczaj są to prewencyjne służby policyjne250.

Od początków swojej działalności policja służy do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz do utrzymywania bezpieczeństwa i porządku publicznego. Ukształtował się model działania polegający na walce z poważną przestępczością, pozostawiający na uboczu sprawy społeczności lokalnych. Pojęcie odpowiedzialności funkcjonariuszy przed obywatelami nie istniało. Obecnie, w czasach telekomunikacyjnego rozwoju, nastąpiło przejście do modelu

248 Decision No 779/2007/EC of the European Parliament and of the Council of 20 June 2007 estabilishing for the period 2007-2013 a specific programme to prevent and combat violence against children, young people and women and to protect victims and groups at risk (Daphne III programme) as a part of the General Programme ‘Fundamental Rights and Justice’, Official Journal of the European Union 2007 No L 173/19, art. 6, http://eur-lex.europa.eu [data dostępu: 14.01.2015].

249 Tamże, art. 2.

250 A. Misiuk, A. Letkiewicz, M. Sokołowski, Policje Unii Europejskiej, Wydawnictwa Akademickie Oficyna Wydawnicza Łośgraf, Warszawa 2011, s. 175.

79

„policji na telefon”251. Podejmowanie interwencji „po fakcie” jest jedynie doraźną pomocą, a nie ma wpływu na zapobieganie przestępczości czy poprawę stosunków z obywatelami. W literaturze wyróżniany jest jeszcze jeden model, polegający na prewencyjnych działaniach policyjnych podejmowanych w ścisłej współpracy ze społeczeństwem. Profilaktyka przestępczości to działalność zmierzająca do eliminacji tego zjawiska lub jego skutków252 poprzez ograniczenie okoliczności sprzyjających popełnieniu przestępstw czy oddziaływanie na potencjalnego sprawcę oraz wszystkich obywateli253. Przyczyny niepraworządności bardzo silnie są powiązane ze środowiskiem, w którym występuje przestępczość . Dlatego zapobieganie problemom kryminalnym najlepiej przeprowadzać w lokalnych społecznościach254. Skuteczne działania policji opierają się na pozyskanych, niejednokrotnie od obywateli, informacjach. Lokalne społeczności najlepiej znają zdarzenia, miejsca i osoby stanowiące źródło realnego zagrożenia.

Wsłuchanie się w obywatelskie głosy było podstawą powstania współczesnej filozofii działania policji – community (oriented) policing [COP]255. Koncepcja opiera się na założeniu, że poprawa bezpieczeństwa, skuteczne przeciwdziałania przestępczości, prewencja zachowań antyspołecznych wymaga ścisłej współpracy między policją a lokalną społecznością. COP uznano za jedyny alternatywny sposób zapewnienia bezpieczeństwa publicznego. Policjant staje się nie tylko urzędnikiem państwowym, ale przede wszystkim członkiem społeczności, wśród której pełni służbę. Wypełniane w tym zakresie obowiązki przyczyniają się do budowy wzajemnego zaufania i podniesienia wiary w praworządność.

Tabela 2 wskazuje, że efektywna współpraca ze społeczeństwem powoduje konkretne profity i możliwości podejmowania działań zorientowanych na rozwiązywanie problemów.

251 G. L. Kelling, C. M. Coles, Wybite szyby. Jak zwalczyć przestępczość i przywrócić ład w najbliższym otoczeniu, przeł. B. Ludwiczak, Wydawnictwo Media Rodzina, Poznań 2000, s. 85.

252 J. Błachut, A. Gaberle, K. Krajewski, Kryminologia, Gdańsk 1999, s. 459.

253 J. Czapska, Społeczności lokalne w zapobieganiu przestępczości, Warszawa-Kraków 1997, s. 23.

254 A. Urban, Profilaktyczna działalność Policji i jej wpływ na bezpieczeństwo społeczności lokalnych [w:] Samorząd a policja. Kształtowanie bezpieczeństwa lokalnego, A. Szymaniak (red.), Wydawnictwo Naukowe INPiD UAM, Poznań 2007, s. 116.

255 A. Verhage, P. Ponsaers, Community policing as a police strategy: effects and future outlook, EUCPN Thematic Paper No. 3, European Crime Prevention Network, Brussels 2012, s. 4, http://eucpn.org [data dostępu: 09.01.2015].

80

Tabela 2. Zalety wdrożenia filozofii community (oriented) policing

Korzyści dla

społeczeństwa ^{Korzyści dla społeczeństwa} i policji Korzyści dla policji

Ułatwiony kontakt z policjantami

Poprawa relacji policji z obywatelami Poprawa rozpoznania przestępczości w środowiskach lokalnych Ochrona społeczności lokalnych Poprawa komunikacji społecznej poprzez wymianę

informacji

w ramach pracy zespołowej

Znajomość prawdziwego oblicza lokalnych problemów Zrozumienie pracy i procedur postępowania policji Rozpoznanie czynników społecznych, na które policja

ma niewielki wpływ

Bardziej przejrzyste rezultaty pracy policji Usprawnienie

i efektywność pracy policji, np. szybsze ustalenie przestępców Koncentracja na czynnikach społecznych powodujących zachowania niezgodne z prawem Podniesienie autorytetu policji w społeczeństwie Udział w decyzjach dotyczących kierunku pracy policji Społeczne zaangażowanie - więcej problemów rozwiązywanych ze społecznościami

Wzrost zaufania do policji Rozszerzenie działań

prewencyjnych o problemy jakości życia i poczucia

zagrożenia obywateli

Adekwatność i rzetelność działań policji – zgodność z oczekiwaniami obywateli

Zmniejszenie wrogiego nastawienia do policji

Zmniejszenie dystansu i obawy przed policjantami

Podawanie do publicznej wiadomości informacji o zagrożeniach i podejmowanych działaniach Kształcenie - uczestnictwo w szkoleniach

Opracowanie własne na podstawie: C. G. Nicholl, Community policing, Community Justice, Restorative Justice, U.S. Department of Justice, Office of Community Oriented Policing Service, Washington 1999, s. 25 oraz M. Leszczyński (red.), Bezpieczeństwo w wymiarze lokalnym, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2013, s. 160-161.

Koncepcja policji środowiskowej może być realizowana z wykorzystaniem czterech podstawowych strategii: kontaktu z obywatelem, konsultacji z lokalnymi społecznościami, aktywizacji społeczności, szerokiego podejścia do rozwiązywania problemów. Pierwsza strategia polega na przekonaniu obywateli, przez należytą postawę policjantów, o potrzebie współpracy z policją celem skutecznego zwalczania przestępczości. Ważną kwestią przy tym jest dążenie odpowiednich policjantów do osobistego poznawania ludzi zamieszkujących ich obszar działania. Kolejną strategią są regularne spotkania z lokalną wspólnotą i organizacjami społecznymi celem budowy partnerstwa i wspólnego rozwiązywania problemów. Trzecia strategia polega na organizowaniu społeczności w taki sposób, aby pomagała w kontrolowaniu bezpieczeństwa lokalnego. Pomoc może przybierać

81

formę dostarczania informacji dotyczących naruszeń prawa, dobrowolnym włączaniu się w kampanie na rzecz bezpieczeństwa, wsparciu finansowym czy sprzętowym przedsięwzięć popularyzujących bezpieczeństwo. Działania takie prowadzą do sprawowania nieformalnej kontroli społecznej, co ma większe możliwości wywierania wpływu na zachowania jednostek niż policja przez egzekwowanie prawa. Ostatnia strategia zakłada eliminację przyczyn występowania negatywnych zjawisk poprzez wdrożenie działań zapobiegawczych opartych na dokładnej analizie okoliczności zdarzenia256.

Filozofia COP bądź jej elementy przyjęły się w drugiej połowie XX wieku w wielu krajach. Dzięki jej wdrożeniu zauważono zmniejszenie przestępczości i podniesienie poziomu bezpieczeństwa. Sposoby docierania do społeczności lokalnych nie są realizowane według szablonu, a w dużej mierze zależą od charakterystyki danego państwa czy regionu świata. Rozpatrując warunki europejskie to największe zaangażowanie społeczeństwa w działalność porządkową odnotowuje się w Danii i Szwecji. Policja duńska realizuje założenia COP przez organizację dzielnicowych posterunków stanowiących bazę rozwiązywania problemów oraz wiele wspólnych działań ze społeczeństwem. Wyznaczono funkcjonariuszy do zadań edukacyjnych, mających na celu poprawę stosunków z młodymi ludźmi. Organizowane są także spotkania szkół, pracowników opieki społecznej i policji. W Szwecji założono mini posterunki, które są, w ocenie Narodowego Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości, miejscem zachęcającym do odwiedzin, gdzie mieszkańcy rozmawiają z policjantami o swoich strapieniach, np. problem alkoholu w domu²⁵⁷. COP w Irlandii jest wynikiem przekształcenia żandarmerii pod wpływem kultury. Postępująca urbanizacja i wysoki odsetek młodych ludzi w społeczeństwie przyczyniły się do zmiany charakteru dzielnic w miejsca, w których żyje się lepiej i bezpieczniej. W Polsce w ostatnich latach odnotowano pewne tendencje w kierunku tworzenia lokalnych sił policyjnych do załatwiania codziennych spraw. Jednak scentralizowana organizacja policji, kulturowa percepcja jej działań i roli, prawne ograniczenia tej formacji oraz liczne czynniki związane z tradycją stoją na przeszkodzie rozwojowi filozofii COP. Przyczyn tego stanu można dopatrywać się w niechęci społeczeństwa do policji spowodowanej częstym używaniem jej siły przeciw społeczeństwu przez władze komunistyczne258.

256 A. Misiuk, A. Letkiewicz, M. Sokołowski, Policje Unii Europejskiej, Wydawnictwa Akademickie Oficyna Wydawnicza Łośgraf, Warszawa 2011, s. 176-177.

257 B. Hołyst, Policja na świecie, Wydawnictwo LexisNexis Polska, Warszawa 2011, s. 162.

82

Wykorzystanie koncepcji policji środowiskowej w prewencji przemocy w rodzinie mogłoby przynieść bardzo korzystne rezultaty. Przed podjęciem jakichkolwiek działań, zagadnienie to wymaga jednak na gruncie polskim rzetelnej diagnozy.

Modelowe rozwiązania prawne w zakresie przeciwdziałania przemocy domowej reguluje austriacka ustawa o ochronie przed przemocą w rodzinie (Gewaltschutzgesetz) obowiązująca od dnia 1 maja 1997 roku259. Dokument stanowi, iż przemoc domowa jest kwestią bezpieczeństwa publicznego260, a nie wyłącznie problemem wewnątrzrodzinnym. Model austriacki zakłada interdyscyplinarne podejście w kwestii pomocy ofiarom przez równoczesne zaangażowanie policji, organizacji pozarządowych oraz wymiaru sprawiedliwości. Współpracę koordynuje Rada ds. Zapobiegania Przestępstwom funkcjonująca przy Ministrze Spraw Wewnętrznych261. Bezwarunkowe potępienie dla sprawcy demonstrowane jest przez nakaz natychmiastowego opuszczenia domu i jego najbliższego otoczenia przez sprawcę spowodowanego zagrożenia. Jest to zadanie policji w przypadku podjęcia interwencji wobec rodziny, w której dochodzi do aktów przemocy. Policyjny nakaz wydawany jest z urzędu (bez wniosku ofiary, czasami wręcz wbrew jej woli) na okres czternastu dni262. Funkcjonariusz policji ma obowiązek w ciągu trzech pierwszych dni sprawdzić co najmniej raz przestrzeganie zastosowanego środka, a w ciągu dwudziestu czterech godzin informuje o fakcie instytucje zajmujące się udzielaniem wsparcia ofiarom przemocy domowej263. Ustawa wprowadziła nowe rozwiązanie dotyczące ochrony danych osobowych. Według prawa policja może udostępniać dane osobowe organizacjom zajmującym się pomocą dla ofiar przemocy. Po interwencji domowej poinformowane organizacje niezwłocznie, nie czekając na inicjatywę osób dotkniętych przemocą, nawiązują kontakt z rodziną, by udzielić odpowiedniej pomocy prawnej i psychologicznej. Osoba zagrożona przemocą może wówczas złożyć w sądzie wniosek o wydanie tymczasowego nakazu opuszczenia domu i zakazu przebywania sprawcy w określonych miejscach. Policyjna dokumentacja z podjętych czynności przekazywana jest sądowi. Nakaz przedłużany jest o cztery tygodnie, aby osoba pokrzywdzona nie pozostała bez ochrony przed wydaniem orzeczenia sądowego. Sądowy nakaz zastępuje policyjny i obowiązuje kolejne trzy miesiące. Termin może zostać przedłużony, gdy ofiara zdecyduje

259 Frauenangelegenheiten und Gleichstellung, Bundeskanzleramt, http://www.bka.gv.at [data dostępu: 09.01.2015].

260 S. Spurek, Austria – model do poprawy, „Niebieska Linia” nr 2/2008, s. 13.

261 S. Spurek, Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie: komentarz, Lex a Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2012, s. 54.

262 Tamże, s. 53.

83

się wszcząć postępowanie (np. w sprawie o rozwód, podział majątku, eksmisję sprawcy). Postanowienie sądu może zawierać także inne ograniczenia, np. zakaz przebywania przez sprawcę w określonych miejscach, zakaz kontaktów telefonicznych czy e-mailowych264. Naruszenie ustanowionych decyzji powoduje nałożenie na sprawcę kary grzywny lub tymczasowego aresztu. Osoba stosująca przemoc ma jedynie prawo do zabrania z lokalu mieszkalnego swoich osobistych rzeczy, co odbywa się zawsze w obecności policjantów²⁶⁵. Wobec sprawców przewidziano prawną możliwość lub nakaz (na mocy postanowienia sądu) uczestnictwa w sesjach dotyczących ich negatywnych zachowań. Szkolenia odbywają się w formie co najmniej trzydziestu dwóch cotygodniowych sesji prowadzonych przez pary trenerów (kobietę i mężczyznę).

Austriacka ustawa miała z założenia posłużyć jako wzór przy opracowywaniu projektu polskiej ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie²⁶⁶.

Hiszpania posiada rozbudowane ramy prawne odnoszące się do przemocy w rodzinie. Utworzone ramy prawne oraz wysiłki włożone w podnoszenie świadomości społecznej spowodowały zwiększenie liczby zgłoszonych i ściganych przypadków przemocy w rodzinie. Przemoc domowa w Hiszpanii została zakwalifikowana w 1999 roku jako odrębne przestępstwo. Od 2004 roku obowiązuje ustawa o działaniach na rzecz całkowitej ochrony przed przemocą za względu na płeć. Sąd może wobec sprawcy wydać nakaz obowiązkowego opuszczenia miejsca zamieszkania, zakaz powrotu do mieszkania oraz zakaz zbliżania się do miejsca zamieszkania, pracy czy każdego innego, w którym przebywa osoba chroniona. Przy czym decyzją sądu zostaje określona minimalna odległość, która musi dzielić oskarżonego i ofiarę. Jej przekroczenie grozi sankcją karną267. Akty przemocy popełniane w rodzinie stanowią przestępstwa kwalifikowane. Jest to okoliczność obciążająca sprawcę i pociąga za sobą surowszą karę aniżeli inne formy przemocy uwzględnione w Kodeksie karnym. Hiszpańskie prawo stanowi, że w przypadku przemocy wobec kobiety, której świadkami są dzieci jest ona zobowiązana zeznawać pod groźbą odpowiedzialności karnej268.

264 R. Logar, The Austrian Model of Intervention in Domestic Violence Cases, Expert Group Meeting organized by UN Division for the Advancement of Women, 17-20 May 2005, Vienna, Austria, s. 9.

265 Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie na tle wybranych rozwiązań legislacyjnych, Kancelaria Senatu, Opracowania Tematyczne OT-583, Warszawa 2010, s. 33-34.

266 S. Spurek, Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie: komentarz, Lex a Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2012, s. 52.

267 S. Spurek, Nie zbliżaj się!, „Niebieska Linia” nr 6/2007, s. 23-24.

268 Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie na tle wybranych rozwiązań legislacyjnych, Kancelaria Senatu, Opracowania Tematyczne OT-583, Warszawa 2010, s. 37-38.

84

Wysoka liczba przypadków przemocy domowej, głównie wobec kobiet i niejednokrotnie zakończonych śmiercią ofiary oraz konieczność realizacji przyjętych przepisów spowodowały wdrożenie w 2007 roku Zintegrowanego Systemu Monitorowania Przypadków Przemocy wobec Kobiet (system VdG)269, który może służyć za przykład innym państwom. System oparty jest o elektroniczny obieg informacji o ofiarach i sprawcach przemocy domowej. Uprawnione służby270 gromadzą w nim kompleksowe dane o każdym akcie przemocy tworząc tym samym prewencyjną bazę informacyjną, umożliwiającą podniesienie poziomu bezpieczeństwa ofiar przemocy. System składa się z dwóch narzędzi: kwestionariusza VPR służącego ocenie ryzyka w przypadku wystąpienia nowego bądź kolejnego aktu przemocy i kwestionariusza VPER do okresowego szacowania ewolucji ryzyka – monitorowania rozwoju sytuacji przemocowej. Szacowanie ryzyka polega na określeniu stopnia zagrożenia bezpieczeństwa ofiary (niski, średni, wysoki, ekstremalnie wysoki), którym przypisane są stosowne zadania ze strony odpowiednich służb. W 2010 roku wprowadzono do systemu narzędzie do prognozowania stanu zagrożenia ofiary – EPER. Polega on na wytwarzaniu i wysyłaniu automatycznych alertów/alarmów powiadamiających jednostki policji o rejestrowanych sytuacjach krytycznych, o opóźnieniach w skompletowaniu nowych ocen ryzyka lub też o innych istotnych okolicznościach wykrytych przez system VdG. Kolejnym instrumentem ochrony bezpieczeństwa ofiary przed osobą stosującą przemoc jest elektroniczny system GPS. Nadzór funkcjonuje na mocy sądowego orzeczenia o zakazie zbliżania się sprawcy do ofiary, ale również prewencyjnie – podczas prowadzonego postępowania. Polega na monitorowaniu miejsca pobytu sprawcy dzięki specjalnym urządzeniom, tj. nadajnik i bransoletka dla sprawcy i aparat odczytujący sygnał dla ofiary. W przypadku zbliżenia się sprawcy do ofiary, na odległość mniejszą niż dopuszczalna określona przez sąd, uruchamia się alarm i podejmowane są dalsze czynności. Dzięki wdrożeniu systemu VdG powstała platforma skutecznej komunikacji, a także fundament do przygotowywania raportów, analiz, statystyk oraz strategii rozwiazywania problemów przemocy w rodzinie, co znacznie usprawnia działalność w zakresie omawianej problematyki.

Niemieckie Ministerstwo ds. Rodziny, Emerytów, Kobiet oraz Dzieci (Bundesministerium für Familie, Senioren, Frauen und Jugend) stworzyło w 1999 roku

269 M. Kordaczuk-Wąs, M. Putka, Zintergrowany System Monitorowania Przypadków Przemocy w Rodzinie – doświadczenia hiszpańskie, Warszawa 2011/2012, http://www.policja.pl [data dostępu: 04.01.2015].

270 Początkowo koordynacja należała jedynie do Policji, sądu i prokuratury, z czasem do partnerstwa dołączyła służba więzienna i inne instytucje z systemu pomocy społecznej. Dostęp do baz danych posiadają jedynie certyfikowani użytkownicy wyłącznie w zakresie niezbędnym do wykonywanej pracy.

85

rządowy plan celem zwiększenia systemu ochrony dla ofiar przemocy. Uznano, iż to nie osoba dotknięta przemocą powinna zmienić swoje miejsce pobytu, ale to oprawca powinien być izolowany poprzez wymuszenie opuszczenia mieszkania zajmowanego wraz z ofiarą. Elementem nowej strategii władz niemieckich było wprowadzenie w 2002 roku ustawy o przeciwdziałaniu przemocy (Gewaltschutzgesetz) oraz nowelizacja dotychczasowej ustawy o Policji²⁷¹.

W berlińskiej policji pracują specjalnie przeszkoleni na temat przemocy w rodzinie funkcjonariusze. W przypadku zaistnienia przemocy domowej policja może usunąć z mieszkania osobę stosującą przemoc272. Jeśli policja zakłada, że może nastąpić niebezpieczny atak, lub że atak taki już nastąpił, to jeszcze w mieszkaniu sprawcy policja może zabrać mu klucze i usunąć z mieszkania (do czternastu dni). W takim wypadku należy w sądzie rodzinnym złożyć wniosek o przyznanie prawa do mieszkania. Policja ma także możliwość tymczasowego zatrzymania sprawcy, jeśli w inny sposób nie można zapobiec niebezpieczeństwu. Osoba dotknięta przemocą, na prośbę, jest powiadamiana o zwolnieniu sprawcy z aresztu²⁷³.

Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy została pomyślana jako cywilny środek ochrony przed przemocą oraz stalkingiem. Przyznane sądom cywilnym środki prawne mogą być stosowane prewencyjnie, tj. w sytuacji istnienia zagrożenia naruszenia wolności osoby, jej nietykalności cielesnej, czy też pogorszenia jej stanu zdrowia. W określonych przypadkach sąd wydaje zakazy: wchodzenia do mieszkania osoby pokrzywdzonej, przebywania w określonym otoczeniu wokół mieszkania, odwiedzania miejsc jej przebywania oraz nawiązywania z nią kontaktów, o których informowana jest policja. Niestosowanie się sprawcy do tych zarządzeń grozi karą. Ponadto wydawany jest nakaz sądowy dotyczący przekazania wspólnie użytkowanego mieszkania do wyłącznej dyspozycji ofiary przemocy, przy czym długość obowiązywania decyzji uzależniona jest od stosunku własności lokalu. W przypadku gdy wyłącznym właścicielem jest osoba pokrzywdzona, nakaz opuszczenie mieszkania jest bezterminowy. Jeżeli natomiast prawo własności przysługuje sprawcy, sąd może nakazać mu opuszczenie lokalu na okres najwyżej sześć miesięcy. Ze względu na ochronę praw sprawcy, wszystkie inne obowiązki i nakazy na niego nakładane są ograniczone w czasie. Najdłuższy okres stosowania tych środków

271 K. Riegel, Efektywne zwalczanie przemocy domowej w Niemczech? - Ustawa o ochronie przed przemocą, http://www.hfhrpol.waw.pl [data dostępu: 10.01.2015].

272Mehr Schutz bei häuslicher Gewalt. Informationen zum Gewaltschutzgesetz, BIG Koordinierung, Berlin 2010 s. 9, http://www.big-berlin.info [data dostępu: 10.01.2015].

273Ihr Recht bei häuslicher Gewalt. Polizeiliche, strafrechtliche und zivilrechtliche Möglichkeiten des Schutzes, BIG Koordinierung, Berlin 2012, s. 6, http://www.big-berlin.info [data dostępu: 10.01.2015].

86

wynosi sześć miesięcy, przy czym istnieje możliwość jednokrotnego ich przedłużenia o kolejne sześć miesięcy. Istnieje także ewentualność ukarania sprawcy karą grzywny lub pozbawienia wolności do jednego roku jeśli nie stosuje się on do poleceń wydanych w jego sprawie przez sąd274. Dla zapewnienia skuteczności działań konieczne jest szybkie rozpatrywanie spraw. Szacuje się, iż ponad połowa wniosków jest rozpatrywanych przez sąd cywilny w postępowaniu przyspieszonym, a średni czas tego postępowania wynosi 4,5 dnia. W przypadku otwarcia głównego postępowania, zwykle trwa ono od tygodnia do miesiąca275.

Początki struktury prawnej dotyczącej przemocy domowej w Wielkiej Brytanii sięgają połowy lat siedemdziesiątych, kiedy to rząd brytyjski wydał ustawę Domestic

Violence and Matrimonial Proceedings Act (1976). Ze względu na liczne niedociągnięcia,

np. brak regulacji prawnych chroniących ofiary przed dalszymi krzywdami, podjęto dalsze działania legislacyjne. Wprowadzono ustawę o prawie rodzinnym (Family Law Act, 1996) oraz ustawę o ochronie przed prześladowaniem (Protection from Harassment Act, 1997). Następnie przeprowadzono szereg badań i inicjatyw społecznych, w wyniku których uchwalono najbardziej istotny dokument dotyczący tego zagadnienia - ustawę o przemocy domowej, przestępczości i ofiarach przestępstw (Domestic Violence, Crime and Victims Act,

2004)²⁷⁶. Uzupełniono największą lukę prawną poprzez utworzenie Commisioner for

Victims and Witnesses celem promowania interesów ofiar oraz upowszechniania dobrych

praktyk w zakresie traktowania osób pokrzywdzonych277. Osoba dotknięta przemocą domową ma prawo do opieki prawnej. W ramach prawa karnego sprawca przestępstwa jest ścigany przez policję i Urząd Ścigania Publicznego/Koronną Służbę Prokuratorską. Jeśli na miejscu interwencji istnieją podstawy do aresztowania, policjanci działają bez pytania o zgodę czy domagania się wcześniejszych zeznań ofiary. Takie postępowanie może powstrzymać od kolejnego ataku oraz pokazać, że policja poważnie traktuje przemoc domową. Zanim sprawca zostanie osądzony może zostać przetrzymany do dwudziestu czterech godzin (trzydziestu sześciu godzin podczas weekendów). Następnie policja kontaktuje się z Urzędem Ścigania Publicznego, który po postawienia zarzutów wymaga dostarczenia dowodów. W przypadku wycofania przez ofiarę oskarżenia, zostaje ona

274 Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie na tle wybranych rozwiązań legislacyjnych, Kancelaria Senatu, Opracowania Tematyczne OT-583, Warszawa 2010, s. 38-39.

275 K. Riegel, Efektywne zwalczanie przemocy domowej w Niemczech? - Ustawa o ochronie przed przemocą, http://www.hfhrpol.waw.pl [data dostępu: 10.01.2015].

276 A. Musgrove, N. Groves, The Domestic Violence, Crime and Victims Act 2004: Relevant or ‘Removed’ Legislation?, Journal of Social Welfare and Family Law, Vol.29, Nos. 3-4, s. 234-236.

277 Domestic Violence, Crime and Victims Act, 2004, Chapter 3, http://www.legislation.gov.uk [data dostępu: 14.01.2015].

87

przesłuchana przez funkcjonariuszy z wydziału ds. Przemocy Domowej, w celu ustalenia czy prześladowca nie zmusił do tego swojej ofiary. Przy wycofaniu oskarżenia, Urząd Ścigania Publicznego wraz z policją może nadal zdecydować o kontynuacji sprawy.