Style przywiązania a wybrane zmienne socjodemograficzne

Przeprowadzone badania pozwoliły na dokonanie analizy związków pomiędzy wybranymi zmiennymi socjodemograficznymi a stylami przy-wiązania młodych kobiet. Badania dotyczyły takich zmiennych, jak:

– typ rodziny pochodzenia (pełna, niepełna, rekonstruowana, wychowa-nie w domu dziecka);

– religijność (osoba: wierząca, wierząca i nieregularnie praktykująca, wierząca niepraktykująca, poszukująca religijnie, niewierząca);

– typ obecnego związku partnerskiego (małŜeński, kohabitacyjny ze wspólnym zamieszkiwaniem, kohabitacyjny bez wspólnego zamiesz-kiwania, homoseksualny);

– posiadanie dzieci.

W poniŜszych tabelach przedstawiono wyłącznie zaleŜności istotne sta-tystycznie.

Tabela 2. Style przywiązania badanych kobiet a posiadanie dzieci Style

przywiązania Posiadanie dzieci Liczba Średnia Odchylenie standardowe

Istotność statystyczna

Bezpieczny tak 6 39,67 14,501

0,039

nie 90 47,39 8,311

Lękowo- -ambiwalentny

tak 6 19,83 5,193

0,108

nie 90 26,03 9,233

Unikowy tak 6 24,67 17,084

0,003

nie 90 14,42 7,137

Ź r ó d ł o: opracowanie własne.

Wyniki przeprowadzonych analiz wskazują, Ŝe istnieje istotny staty-stycznie związek pomiędzy stylami bezpiecznym i unikowym a posiada-niem potomstwa przez studentki:

– osoby nieposiadające dzieci częściej cechują się bezpiecznym stylem przywiązania;

– studentki posiadające dzieci częściej cechują się unikowym stylem przywiązania.

Do uzyskanych wyników naleŜy podejść z duŜą ostroŜnością ze wzglę-du na małą liczebność grupy kobiet posiadających potomstwo. Kwestia

po-Style przywiązania a funkcjonowanie w związkach partnerskich młodych kobiet… 121

siadania dzieci przez młodych dorosłych i jej związek ze stylami przywiąza-nia wymaga dalszych badań.

Analiza wyników prowadzonych badań wskazuje na istotne statystycz-nie związki pomiędzy stylami przywiązania a religijnością badanych kobiet:

− wierzący i nieregularnie praktykujący mają istotnie wyŜszy wynik w skali bezpiecznego stylu przywiązania od osób niewierzących. Po-szukujący religijnie i wierzący niepraktykujący stanowią mało liczne grupy, a ich wyniki nie róŜnią się istotnie od pozostałych (na podsta-wie testów post hoc Tukeya, p < 0,05);

– podobne zaleŜności stwierdzono dla stylu unikowego – niewierzący charakteryzują się wyŜszym wynikiem niŜ wierzący i nieregularnie praktykujący;

– osoby niewierzące mają takŜe wyŜsze wyniki w skali stylu lękowo- -ambiwalentnego niŜ pozostałe osoby.

Tabela 3. Style przywiązania badanych kobiet a religijność Style

przywiązania Religijność Liczba Średnia Odchylenie standardowe

niepraktykujący 9 46,33 11,895

nieregularnie

niepraktykujący 9 15,89 10,624

nieregularnie

praktykujący 44 13,52 7,174

wierzący 24 14,33 7,693

Ź r ó d ł o: opracowanie własne.

122 ^{ANNA GULCZYŃSKA,BARBARA JANKOWIAK}

Trudności interpretacyjne w przypadku zaangaŜowania religijnego i sty-lu przywiązania do partnera wynikają z konieczności transakcyjnego spoj-rzenia na tę kwestię. Być moŜe przyjęcie postawy niewierzącej czy nieprak-tykującej jest wskaźnikiem braku umiejętności nawiązywania relacji (w tym osobowej relacji z Bogiem), a być moŜe stanowi sposób radzenia sobie z nie-korzystnymi wzorcami z okresu dzieciństwa (jednostka deklaratywnie ni-kogo nie potrzebuje, równieŜ w znaczeniu transcendentnym).

Tabela 4. Style przywiązania badanych kobiet a typ rodziny pochodzenia Style

przywiązania

Typ rodziny

pochodzenia Liczba Średnia Odchylenie standardowe

rekonstruowana 8 40,88 11,594

Lękowo-

Uzyskane wyniki badań pozwoliły na dokonanie analizy związku po-między rodziną pochodzenia a stylami przywiązania studentek:

– kobiety z rodzin niepełnych miały istotnie niŜsze wyniki w skali stylu bezpiecznego niŜ kobiety z rodzin pełnych;

– osoby z rodzin rekonstruowanych charakteryzowały się przeciętnym wynikiem, nieróŜniącym się od obydwu grup;

– dla stylu unikowego najniŜszy wynik uzyskały kobiety z rodzin peł-nych, a najwyŜszy – z niepełnych (na podstawie testu post hoc Tukeya).

Wyniki dotyczące kobiet z rodzin niepełnych moŜna tłumaczyć ograni-czeniami podstawowego opiekuna, który przez swoją samotność nie rozwi-nął (bądź nie nawiązał) w wystarczający sposób bezpiecznej relacji z dziec-kiem lub nie miał takiej moŜliwości z uwagi na konieczność sprostania innym obowiązkom Ŝyciowym. Ze względu na niewielką liczebność rodzin niepełnych i rekonstruowanych wyniki testu róŜnic muszą być interpreto-wane z duŜą ostroŜnością.

Style przywiązania a funkcjonowanie w związkach partnerskich młodych kobiet… 123

Tabela 5. Style przywiązania badanych kobiet a ocena związku rodziców oraz własnych kon- taktów z rodzicami

Analiza uzyskanych wyników wykazała obecność statystycznie istot-nych korelacji między subiektywną oceną jakości związku rodziców oraz własnych kontaktów z ojcem a bezpiecznym stylem przywiązania. Im wyŜej młode kobiety oceniały relację pomiędzy rodzicami oraz własne kontakty z ojcem, tym częściej charakteryzował je bezpieczny styl przywiązania. Uzy-skane wyniki korespondują z badaniami przeprowadzonymi przez M. Plo-pę⁹, w których stwierdzono, Ŝe w przypadku kobiet poziom prezentowane-go stylu lękowo-ambiwalentneprezentowane-go jest istotnie związany ze średnią lub niską oceną jakości Ŝycia małŜeńskiego rodziców:

[…] udane Ŝycie małŜeńskie rodziców stanowi określoną barierę ochronną przed rozwijaniem się tego stylu i ujawnianiem go z określoną siłą w waŜnych związ-kach interpersonalnych¹⁰.

Nie uzyskano zaleŜności między stylami przywiązania młodych kobiet a typem obecnego związku partnerskiego (małŜeński, kohabitacyjny ze wspólnym zamieszkiwaniem, kohabitacyjny bez wspólnego zamieszkiwa-nia, homoseksualny). MoŜna przypuszczać, Ŝe wiele młodych kobiet

pozo-_________________

9 M. Plopa, Więzi w małŜeństwie i rodzinie…, dz. cyt.

10 TamŜe, s. 294.

124 ^{ANNA GULCZYŃSKA,BARBARA JANKOWIAK}

stających obecnie w związkach kohabitacyjnych (ze wspólnym zamieszki-waniem lub bez) traktuje tę formę relacji jako przejściową przed zawarciem małŜeństwa. Decyzja o formalizowaniu lub nie swojej relacji partnerskiej moŜe więc nie wynikać z przekonań na ten temat, lecz z czasu trwania rela-cji i młodego wieku badanych. Trudno więc uznać ten brak zaleŜności za dowód na to, Ŝe styl przywiązania nie implikuje decyzji o formie tworzonej relacji intymnej.