Zagrożenia i problemy współczesnej rodziny niewątpliwie oddziałują na sytuację, w której znajdują się dzieci w szeroko pojętym środowisku lokalnym. Trudności materialne obniżają aspiracje całej rodziny względem wartości i edukacji, co w konsekwencji prowadzić może do stopniowej degradacji systemu rodzinnego oraz nasilenia się zjawisk patologicznych także w środowisku lokalnym. Współczesne, nieustanne zmiany i transformacje w życiu społecznym oddziałują bezpośrednio na środowisko wychowawcze, które obejmuje m.in. środowisko rodzinne, szkolne, jak również środowisko lokalne (por. Sroczyński, 2016, s. 165-188). Środowisko wychowawcze obejmuje zatem szereg warunków przyrodniczych, społecznych i kulturowych, które mają wpływ na kształtowanie się danej osoby (grupy lub społeczności), jej postaw, poglądów, wiedzy i zachowań (Marynowicz-Hetka, 2007, s. 58). Więc w środowisku lokalnym nie każda działalność jest typem środowiska wychowawczego, bowiem nie wszystkie instytucje zatrudniają profesjonalnych wychowawców tj. pedagodzy, nauczyciele. W takim przypadku jest to raczej rodzaj wychowania towarzyszącego, gdyż „udział w relacjach, w nieprofesjonalnej grupie wsparcia wzbogaca, kształtuje osobowość, daje możliwość obcowania z wzorami, np. uczy, jak organizować swój rozkład dnia, jak spędzać czas wolny, ale nie czyni zeń typowego, celowego środowiska wychowawczego” (Skoczylas-Namielska, 2007, s. 367). Aczkolwiek każde środowisko, w którym funkcjonuje jednostka w pewien sposób warunkuje rozwój człowieka poprzez wywoływanie zmian w jego psychice i osobowości za pośrednictwem zamierzonych i niezamierzonych wpływów (Segiet, 2017, s. 49). W związku z powyższym, poddając analizie środowiskowe i społeczne źródła defaworyzacji dzieci za podstawowe środowisko wychowawcze należy uznać środowisko życia, w którym to dokonuje się wiele procesów zmian na różnorodnych płaszczyznach i ze zróżnicowanym poziomem wpływu (Marynowicz-Hetka, 2007, s. 58-59).
Nierówności powstające wraz ze zmianami cywilizacyjnymi i kulturowymi, postępem informacyjno-technologicznym, jak również wciąż nasilającym się tzw. „przesunięciem socjalizacyjnym” powodują dystrybucję i reprodukcję kapitału środowiskowego oraz społeczno-kulturowego wśród współczesnych pokoleń. W konsekwencji zróżnicowane podłoże pod względem miejscem zamieszkania,
wykształcenia, sytuacji ekonomicznej i społeczno-kulturowej rodziny stanowi podstawę do powstania różnic, które są bazowym elementem budowania m.in. źródeł defaworyzacji.
Kształt i rozwój danej osoby uwarunkowane jest tym „w jakim środowisku odbywała się jej socjalizacja, jednak to, co zostanie utrwalone w dzieciństwie i jej młodości, następuje niezależnie od jej woli i świadomości” (Hejwosz, 2010, s. 31). W związku z powyższym kapitał kulturowy, który dziecko „odziedzicza” w środowisku, w którym żyje, pochodzi nie tylko z bezpośredniego doświadczania podczas rozwoju (w domu rodzinnym, szkole, środowisku lokalnym) ale także z doświadczania zapośredniczonego przez środki masowego przekazu (Wysocka, 2012, s. 103). Środowiska wychowawcze (bezpośrednie i pośrednie) mogą być konstruktywne i destruktywne. W rozważaniach nad środowiskowymi i społecznymi źródłami defaworyzacji dzieci dominować będą te drugie. Nierzadko w opinii publicznej formułowane są tezy dotyczące kryzysu współczesnej rodziny i kryzysu współczesnego systemu edukacji, a w związku z powyższym to środki masowego przekazu (zwłaszcza w opinii młodego pokolenia) uważane są za wiodące. Przez niektórych autorów środki masowego przekazu nazywane są „czwartą władzą” (por. Sonczyk, 1999; Goban-Klas, 2006), jednocześnie „skutecznie »kontrolującą« świadomość i działania człowieka” (Wysocka, 2012, s. 107), a ponadto zmieniającą „styl życia, system wartości, wzory zachowań we wszystkich sferach życia: system kształcenia i wychowania, praca, wypoczynek, życie publicznie i polityczne” (Wysocka, 2012, s. 107). Następstwem tych zmian są zagrożenia defaworyzacji dzieci w wyżej wymienionych obszarach, ale przede wszystkim silnie różnicującym czynnikiem w zakresie defaworyzacji dzieci jest dostęp do szeroko pojętej kultury popularnej (Melosik 1995, s. 197). Jest to bezpośrednio powiązane z kwestią stratyfikacji społecznej, która względem sytuacji społeczno-ekonomicznej rodziny występuje w każdym społeczeństwie, szczególnie jednak uwypuklona jest w porównaniu społeczeństw uprzywilejowanych i nieuprzywilejowanych, gdyż nierówności powstające „w zakresie wysokości dochodów i poziomu materialnego życia, możliwości korzystania z materialnych i symbolicznych dóbr, możliwości w sferze podejmowania decyzji i wpływania na życie innych ludzi, jakości (i ilości) uzyskanej edukacji oraz szacunku społecznego, jakim cieszą się jednostki” (Gromkowska-Melosik, 2008, s. 9), są szczególnie widoczne. Jednak defaworyzacja dzieci może dotyczyć także obszarów wyłącznie społeczeństw nieuprzywilejowanych, gdyż np. „w środowiskach społecznie zaniedbanych (o niskiej świadomości społecznej i złej sytuacji ekonomicznej), porównując dzieci uczęszczające
oraz nieuczęszczające do przedszkola u tych pierwszych zaznaczają się wyraźne korzystne różnice rozwojowe w obszarze sprawności motorycznej, rozumowania, myślenia abstrakcyjnego, przyczynowo-skutkowego i uspołecznienia” (Maj, 2012, s. 182). W związku z tym, w rodzinach nieuprzywilejowanych uwarunkowania defaworyzacji są bardziej złożone, niejednokrotnie nie posiadają tylko jednego źródła, ale i dotyczą kwestii transmisji międzypokoleniowych, wobec współwystępowania których dziecko nie ma bezpośredniego wpływu. Sprzężenie zwrotne reprodukcji ekonomicznej i społeczno-kulturowej rodziny zauważalne jest więc w każdym środowisku, w którym dziecko funkcjonuje.
W wyniku opisanych wyżej wybranych procesów transformacji w środowisku życia młodego człowieka powstaje szereg płaszczyzn, które warunkują w zróżnicowany sposób zagrożenia defaworyzacją, są to m.in.: kryzys tożsamości i naturalnej bezrefleksyjności w kształtowaniu siebie od najmłodszych lat, co prowadzić może również do zmienności i mnogości w „wersjach” tożsamości młodego pokolenia (Wysocka, 2012 s. 110-111); kultura instant – ciągła zmienność i przyspieszenie; kultura konsumpcji, a w konsekwencji powiązany z nią nadmiar – wiedzy, rzeczy materialnych i niematerialnych, hedonizmu: poczucia spełnienia i radości na drodze przeżyć i mnogości sukcesów jako nadrzędnych wartości w życiu człowieka (np. Melosik, 2003, s. 19-37; Melosik, 2000, s. 372-385) oraz wytycznych modusu posiadania (status „mieć”) i somatyzacji tożsamości (wyglądu) (Giddens, 2001, s. 82);
Funkcjonowanie we współczesnym świecie, uwikłanym w wiele zagrożeń rozwojowych, społecznych i kulturowych stanowi wyzwanie dla młodego pokolenia, jak również dla osób z ich najbliższego otoczenia. Zróżnicowany poziom i nasilenie defaworyzacji dzieci w przestrzeni życiowej w szeroko pojętym środowisku lokalnym powoduje interpretację świata jako nieustającego chaosu, co potęguje liczbę trudności, z którymi młodzi ludzie muszą się zmierzyć. W świetle przemian społeczno-kulturowych rola osoby dorosłej (rodzica, nauczyciela, wychowawcy) również ulega przeobrażeniom. Współcześnie „wspierając dziecko w niepewnej jego egzystencji, powinniśmy kierować się zasadą, iż pomaganie należy rozumieć jako proces służący wzmocnieniu drugiego człowieka” (Segiet, 2005, s. 152). W świecie ponowoczesnym stawia to wymagania wobec dziecka i jego opiekuna (oraz innych podmiotów w danej relacji), ale także równowagi w środowisku, w którym pomoc lub wsparcie są udzielane. Wyróżnić możemy wsparcie profesjonalne – realizowane przez pedagogów, psychologów itp. i wsparcie społeczne,
którego udzielić mogą osoby życzliwe np. wolontariusze (Gajewska, 2009, s. 58). W przypadku zjawiska defaworyzacji społecznej w danym środowisku (rodzinnym, szkolnym czy lokalnym) należy uważnie obserwować funkcjonowanie dzieci, bowiem nie zawsze wsparcie społeczne będzie przynosiło oczekiwane rezultaty. Ze względu na bagatelizowanie źródeł zjawiska defaworyzacji wśród dzieci (przez rodziców, osoby bliskie, rówieśników czy profesjonalistów) może dojść do negatywnych konsekwencji, zwłaszcza u dzieci, które nie mają zdolności uodpornienia się na niekorzystne wpływy środowiskowe, społeczne i kulturowe.