łych dyrektorów GUS: Zygmunta Peukera czy Lesława Gradowskiego), którzy pomagali czytelnikom w interpretacji danych i analiz statystycznych GUS.
Jako dyrektor CBS Andrzej Jopkiewicz przedstawiał w licznych artykułach prowadzoną w Bibliotece działalność naukową i informacyjną, historię placówki itp. W „Wiadomo-ściach Statystycznych” opublikował m.in. prace: Centralna Biblioteka Statystyczna:
dzie-je, zbiory, zadania (nr 2, 1976), Konkurs dla młodzieży liceów ekonomicznych z zakresu znajomości problematyki Małego Rocznika Statystycznego 1977 (nr 9, 1978), IX Konkurs dla uczniów liceów ekonomicznych ze znajomości problematyki Małego Rocznika Staty-stycznego 1979 (nr 7, 1980), w „Statystyku Terenowym” – Zasady gromadzenia i prowa-dzenia wymiany publikacji przez Centralną Bibliotekę Statystyczną (nr 4, 1974), w „Kronice
Warszawy” – Biblioteka Głównego Urzędu Statystycznego (nr 1, 1979), w „Aktualnych Pro-blemach Informacji i Dokumentacji” – Centralna Biblioteka Statystyczna jako placówka
informacji naukowej (nr 3, 1981) a w „Przeglądzie Bibliotecznym” – III Ogólnopolska Na-rada Bibliotek Ekonomicznych, Jachranka 2–3 IX 1980 (z.3/4, 1981).
W latach 70., 80. i 90. XX wieku Andrzej Jopkiewicz opublikował również kilkanaście kluczowych dla rozwoju Centralnej Biblioteki Statystycznej i bibliotekarstwa ekono-micznego opracowań zwartych, takich jak: Sprawozdanie z IV Ogólnopolskiej Narady
Bibliotek Ekonomicznych, Jachranka 16-18 IX 1982 r. (1983), Sprawozdanie z V Ogólno-polskiej Narady Bibliotek Społeczno-Ekonomicznych, Jachranka, 14-16 V 1984 r. (1984), Wybrane zagadnienia sprawozdawczości i statystyki bibliotek oraz ośrodków informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej (1985), Sprawozdanie z VII Ogólnopolskiej Narady Bibliotek Społeczno-Ekonomicznych, Jachranka, 1-3 IX 1988 r. (1988), Sprawozdanie z VIII Ogólnopolskiej Narady Bibliotek Społeczno-Ekonomicznych, Jachranka, 10-12 IX 1990 r.
(1990), Narada w Komitecie Badań Naukowych nt. problemów informacji naukowej („Bi-bliotekarz” nr 1 z 1992 r.), Sprawy statystyki bibliotecznej („Bi(„Bi-bliotekarz” nr 2 z 1992 r.),
Narada w sprawie informacji naukowej w Polsce („Bibliotekarz” nr 2 z 1992 r.). Andrzej
Jopkiewicz był też współautorem prac: Mały Rocznik Statystyczny w liceach
ekonomicz-nych: konkurs z umiejętności posługiwania się MRS (1979), Informator o polskich biblio-tekach ekonomicznych (1982), System wyszukiwania informacji w zbiorach Centralnej Biblioteki Statystycznej jako instrument obsługi użytkowników SPIS (1984), Informator o polskich bibliotekach ekonomicznych (1987), 30 konkursów ze znajomości Małego Rocz-nika Statystycznego (2001).
Poczynając od lat 90. XX w. Andrzej Jopkiewicz prowadził badania historyczne w za-kresie bibliotekarstwa i informacji naukowej, publikując m.in. w serii „Bibliotekarze Pol-scy we Wspomnieniach Współczesnych” w 1997 roku eseje biograficzne:
Problematy-ka bibliotek ekonomicznych w działalności Hanny Uniejewskiej (1921–1988) i W służbie bibliotek szkól wyższych – Stefania Draczko (1906–1995) oraz Irena Morsztynkiewicowa 1902–1986 (w „Przeglądzie Bibliotecznym” – nr 2, 1987) i współautorsko Irena Morsz-tynkiewicowa (w: Współtwórcy bibliotekarstwa polskiego, 2002), a także – Ze statystyką przez życie: Zygmunt Peuker 13.02.1921–13.07.2010 w „Wiadomościach Statystycznych”
(nr 10, 2012), Leon Łoś oraz Małgorzata Kłosowska 18.03.1941–18.11.2002 (w „Biblioteka-rzu” nr 11, 2000 i nr 3, 2003). Do ważniejszych prac historycznych Andrzeja Jopkiewicza
należą opracowania: Bibliografia polskiej myśli ekonomicznej – warta kontynuacji wyda-na w 42 okolicznościowym tomie „Biblioteki Wiadomości Statystycznych” (1994),
Księ-gozbiór prof. Kazimiera Romaniuka 1908–1996: przekazany do zbiorów Głównego Urzędu Statystycznego (1998) czy Kronika Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich (2013).
Andrzej Jopkiewicz zasłużył się nie tylko dla rozwoju CBS jako biblioteki naukowej, ale także dla Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. Był m.in. sekretarzem generalnym i skarbnikiem Zarządu Głównego SBP, przewodniczącym Zarządu Okręgu Stołecznego, przewodniczącym Komisji Statystyki Bibliotecznej i Komisji Odznaczeń Zarządu Głów-nego SBP, a także przez wiele lat sekretarzem czasopisma „Bibliotekarz” (1991–2009) oraz członkiem honorowym SBP. W latach 1974–2004 przewodniczył Kołu nr 12 Stowa-rzyszenia Bibliotekarzy Polskich w Centralnej Bibliotece Statystycznej. Znacząco przy-czynił się do rozwoju badań statystycznych w zakresie kultury, w tym informacji o bi-bliotekach, prowadzonych w GUS. Andrzej Jopkiewicz wielokrotnie reprezentował CBS w międzynarodowych konferencjach naukowych, w tym m.in. w III Międzynarodowej Konferencji Dyrektorów Centralnych Bibliotek Ekonomicznych Krajów Socjalistycznych w Berlinie w marcu-kwietniu 1982 roku i podczas 47 Sesji Rady Generalnej Międzyna-rodowej Federacji Stowarzyszeń Bibliotekarskich (IFLA) w Lipsku w sierpniu 1981 roku. Andrzej Jopkiewicz prowadził szerokie działania w zakresie edukacji statystycznej i po-pularyzacji statystyki. W latach 1977–2004 organizował ogólnopolski Konkurs ze
zna-jomości Małego Rocznika Statystycznego dla młodzieży szkół średnich oraz
kursokonfe-rencje dla nauczycieli szkół wyróżnionych w Konkursie, które odbywały się w Ośrodku Szkolenia w Jachrance. Z tych ostatnich publikował sprawozdania, w tym przykładowo:
Kursokonferencja dla nauczycieli szkół wyróżnionych w XVIII Konkursie ze znajomości MRS
(„Biuletyn Informacyjny” nr 15 z 1990 r.), Spotkanie z nauczycielami [po XIX Konkursie
ze znajomości Małego Rocznika Statystycznego] („Bibliotekarz” nr 6 z 1991 r.), Spotkanie z nauczycielami [po XXV Konkursie ze znajomości Małego Rocznika Statystycznego]
(„Biu-letyn Informacyjny” nr 41 z 1997 r.).
Andrzej Jopkiewicz był aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Statystycznego i należał do jego założycieli w kwietniu 1981 roku. Po prawnej reaktywacji PTS (10 IX 1981 r.) został wybrany podczas I Walnego Zgromadzenia Delegatów Stowarzysze-nia w dn. 29 XI 1982 roku przewodniczącym 11-osobowego Sądu Koleżeńskiego. Był również skarbnikiem Rady Oddziału Warszawskiego PTS w latach 1982–2004, człon-kiem Głównej Komisji Rewizyjnej i Komisji Historycznej Rady Głównej PTS. W latach 1986–1998 Andrzej Jopkiewicz zredagował 44 numery „Biuletynu informacyjnego Rady Głównej Polskiego Towarzystwa Statystycznego”. W 1992 roku opublikował bi-bliografię prac PTS z lat 1917–1992 na łamach pracy Polskie Towarzystwo
Statystycz-ne 1912–1992 (Warszawa 1992); opracowywał też sukcesywnie bibliografie zawartości
„Biuletynu informacyjnego Rady Głównej Polskiego Towarzystwa Statystycznego” w la-tach 1986–1997. Poza tym Andrzej Jopkiewicz przeprowadzał wywiady i rozmowy na temat działalności Polskiego Towarzystwa Statystycznego – z prof. Janem Kordosem i prof. Czesławem Domańskim, przewodniczącym Towarzystwa – publikowane w „Wia-domościach Statystycznych” (nr 10, 1990; nr 6, 1995 i nr 3, 1995) oraz w „Biuletynie
In-formacyjnym PTS” (nr 16, 1990; nr 31, 1991 i nr 32, 1995). W 2011 roku opublikował w „Wiadomościach Statystycznych” obszerny artykuł Towarzystwa statystyczne w okresie
międzywojennym (nr 11), omawiający genezę, działalność i znaczenie tych towarzystw
w latach 1918–1939 dla rozwoju w Polsce nauk ekonomicznych, w tym statystyki. Od 1972 roku Andrzej Jopkiewicz działał w Kole Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława IV, którego był absolwentem. W latach 1977–2005 pełnił w nim funkcje wiceprzewodniczącego Zarządu Koła i przewodniczącego Komisji Historycznej oraz redaktora biuletynu „Ławy skrzypią”, na łamach którego publikowano materiały dotyczące historii szkoły.
W dorobku wydawniczym Andrzeja Jopkiewicza jest 156 publikacji autorskich i współ-autorskich, dotyczących przede wszystkim informacji naukowej, statystyki i bibliote-karstwa, ale także Warszawy, historii literatury i wojskowości oraz prace redakcyjne prowadzone na rzecz Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich i Polskiego Towarzystwa Statystycznego.
Andrzej Jopkiewicz został odznaczony m.in.: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2002), Złotym Krzyżem Zasługi (1984), odznaką „Zasłużony pracownik informa-cji naukowo-technicznej” (1984) i Honorową odznaką SBP „W dowód uznania” (1980). Andrzej Jopkiewicz zmarł 10 października 2017 roku i został pochowany na cmentarzu w Błoniu.
Był żonaty z Zofią Danutą Jopkiewicz, polonistką, wieloletnią urzędniczką Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Jego syn – Tomasz Jopkiewicz – jest znanym krytykiem filmowym.
Źródła
Akta osobowe z Centralnego Archiwum GUS.
Katalogi i zbiory Centralnej Biblioteki Statystycznej im.Stefana Szulca http://cbs.stat. gov.pl
Kierska D.,Tworzydło R., Bibliografia prac Andrzeja Jopkiewicza, Warszawa 2018,dok. elektr.
Łazowska B., Andrzej Jopkiewicz (1939-2017), „Wiadomości Statystyczne” 2017 nr 10 s.93-94. Łazowska B., Andrzej Jopkiewicz [nekr.], „Bibliotekarz” 2018 nr 1 s.40-41.
Łazowska B., 90 lat Biblioteki GUS: misja, ludzie, zadania, Warszawa 2009.
W dniu 19 lipca 2016 roku zmarła prof. dr hab. Janina Jóźwiak, dyrektor Instytutu Sta-tystyki i Demografii w Kolegium Analiz Ekonomicznych Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie od 1999 roku, rektor SGH w latach 1993–1999. Profesor Janina Jóźwiak była nie tylko wybitną i uznaną na forum krajowym i międzynarodowym przedstawi-cielką polskiego środowiska naukowego – badaczką procesów ludnościowych, sta-tystykiem, ekspertką zajmującą się rozwojem systemu edukacji wyższej, rozwojem i organizacją badań oraz kształceniem kadr naukowych, a także ekspertką w zakresie współpracy nauki z praktyką gospodarczą. Jej wybitne osiągnięcia w każdym z tych ob-szarów przejawiały się między innymi znaczącymi publikacjami wydawanymi w kraju i za granicą, udziałem w wielu projektach badawczych krajowych i międzynarodowych i kierowaniem projektami, a także powierzaniem jej odpowiedzialnych i prestiżowych funkcji. Niejednokrotnie były to funkcje z wyboru.
Profesor Jóźwiak była też cenionym dydaktykiem, niezwykle popularnym wśród stu-dentów. Prowadziła wykłady między innymi ze: statystyki, zaawansowanych metod statystycznych, demografii, modelowania i prognozowania demograficznego. Wy-kształciła kilka pokoleń polskich demografów, a wznowienia podręcznika ze staty-styki, napisanego wspólnie z Jarosławem Podgórskim, służą kolejnym generacjom studentów.
Janina Jóźwiak ukończyła ekonometrię na Wydziale Finansów i Statystyki w Szkole Głównej Planowania i Statystyki w 1970 roku. Po rocznym stażu asystenckim w Szko-le Głównej Gospodarstwa Wiejskiego podjęła studia doktoranckie w SzkoSzko-le Głównej Planowania i Statystyki, a po ich ukończeniu została zatrudniona w Katedrze Statystyki i Demografii na Wydziale Finansów i Statystyki. Stopień doktora nauk ekonomicznych uzyskała w 1976 roku na podstawie dysertacji poświęconej zagadnieniom agregacji w łańcuchach Markowa przygotowanej pod opieką naukową Iry Koźniewskiej. Po