Europejskie Centrum Rozwoju Szkolenia Zawodowego (fr. Centre européen pour le développement de la formation professionnelle, Cedefop)

1. Geneza i podstawa prawna

Cedefop jest jedną z najstarszych agencji unijnych obok Europejskiej Fundacji na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy. W latach 60. 20 wieku przyjęto pierwsze regulacje dotyczące wspólnej polityki w dziedzinie szkolenia zawodowego[przypis 385]. W kolejnych latach rozwijano programy wspólnotowe zmierzające do zbliżenia poziomów kształcenia zawodowego w poszczególnych państwach członkowskich. Aby działania te przynosiły oczekiwane efekty, konieczne było ustanowienie jednostki, która zajmowałaby się tymi kwestiami w sposób niezależny, a jednocześnie gwarantujący wysoki poziom

merytoryczny opinii i propozycji w tym zakresie. W 1975 r. przyjęto rozporządzenie nr 337/75 ustanawiające Europejskie Centrum Rozwoju Szkolenia Zawodowego[przypis 386]. Rozporządzenie było kilkukrotnie zmieniane.

Str. 127

Część zmian miała charakter techniczny i dotyczyła np. liczby członków zarządu czy dostosowania przepisów finansowych. Ostatnia zmiana miała miejsce w 2004 r. na podstawie rozporządzenia 2051/2004[przypis 387], poprzedzonego oceną agencji przeprowadzoną w 2001 r. Zmiany wprowadzone na podstawie tego aktu mają na celu podniesienie sprawności i skuteczności Centrum.

Początkowo siedziba agencji mieściła się w Berlinie Zachodnim, ale na podstawie

rozporządzenia nr 1131/94 [przypis 388] ustalono, że siedziba Centrum będzie znajdować się w Salonikach, dokąd przeniesiono ją formalnie w 1995 r.

2. Zadania

Celem Cedefop jest przyczynianie się do wprowadzenia w życie i dalszego rozwoju wspólnej polityki w zakresie szkoleń zawodowych i podnoszenia kwalifikacji na rynku pracy. Zadania agencji można podzielić na cztery kategorie. Po pierwsze, prowadzi działalność analityczną, polegającą na gromadzeniu i opracowywaniu dokumentów związanych z bieżącą sytuacją na rynkach pracy oraz poziomem szkoleń zawodowych w państwach członkowskich. Na tej podstawie formułuje opinie oraz sporządza

sprawozdania o postępach państw we wdrażaniu polityki w zakresie kształcenia i szkoleń zawodowych. Po drugie, identyfikuje zapotrzebowanie rynku pracy na nowe umiejętności i kwalifikacje zawodowe. Dzięki temu możliwe jest dostosowanie programów kształcenia do oczekiwań pracodawców. Dodatkowo, Centrum upowszechnia informacje na temat

kwalifikacji zawodowych i promuje wprowadzanie ujednoliconych systemów ich uznawania przez państwa członkowskie Unii, tzw. ramy kwalifikacji. Po trzecie, promuje strategię uczenia się przez całe życie. Ma to na celu zachęcanie pracowników do podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub zmiany profilu zawodowego, jeśli dotychczasowe kwalifikacje nie są już potrzebne na rynku pracy. Centrum dostarcza informacje i opracowane dane na ten temat i przedstawia je instytucjom unijnym, w szczególności Komisji. Po czwarte, zajmuje się upowszechnianiem wiedzy na temat szkoleń zawodowych. Organizuje kursy i seminaria poświęcone tej tematyce, mające na celu podniesienie świadomości zarówno decydentów politycznych, jak i obywateli w zakresie tendencji na rynku pracy i sposobów eliminowania deficytów wykwalifikowanej siły roboczej z jednej strony i zapobiegania nadwyżkom osób o zbędnych dla rynku pracy umiejętnościach ze strony drugiej.

Warto podkreślić, że działalność agencji jest ukierunkowana przede wszystkim na doradzanie Komisji, która na podstawie otrzymanych danych i informacji może podejmować określone inicjatywy samodzielnie lub w kooperacji z państwami członkowskimi.

Str. 128

Cedefop prowadzi dwie sieci. Pierwszą z nich jest ustanowiona w 2002 r. sieć ReferNet, która zrzesza ośrodki na poziomie państw zajmujące się gromadzeniem danych i analizą zagadnień związanych z kształceniem i szkoleniem zawodowym. Dzięki przepływowi i wymianie informacji agencja, która jest ośrodkiem centralnym, może formułować główne obszary problemowe i przedstawiać tendencje rozwoju w tych obszarach[przypis 389].

Drugą siecią jest Skillsnet, która zrzesza badaczy i naukowców z całego świata. Zadaniem Skillsnet jest badanie potrzeb rynku pracy i identyfikowanie potrzeb w zakresie kształcenia i szkolenia zawodowego. W tym celu prowadzone są badania wśród pracodawców, a uzyskane dane służą do prognozowania średnioterminowych i długoterminowych tendencji w zakresie potrzeb na określone kwalifikacje i umiejętności zawodowe. Sieć działa od 2004 r.[przypis 390]

3. Struktura organizacyjna

Struktura organizacyjna Centrum składa się z rady zarządzającej, biura i dyrektora.

Skład rady zarządzającej oddaje charakter agencji i odzwierciedla główne grupy jej interesariuszy. W skład rady zarządzającej wchodzi po trzech przedstawicieli z każdego państwa członkowskiego - pierwszy reprezentuje rząd, drugi organizacje pracodawców, a trzeci organizacje pracownicze. Tworzą oni w radzie odrębne grupy. Skład rady uzupełnia trzech członków reprezentujących Komisję. Status obserwatorów posiadają

przedstawiciele Norwegii i Islandii. Kadencja członków rady wynosi trzy lata i może być odnowiona. Rada zarządzająca przyjmuje budżet, roczne i wieloletnie programy prac oraz sprawozdania z ich wykonania. Może tworzyć doraźne grupy robocze pomagające

wypełnić roczny program prac. Rada zarządzająca na bieżąco informuje Komisję o

pracach agencji. Dla ułatwienia funkcjonowania rada zarządzająca powołuje biuro, w skład którego wchodzą członkowie rady - przewodniczący, trzech wiceprzewodniczących, z których każdy reprezentuje inną grupę, jeden przedstawiciel Komisji oraz trzech

koordynatorów grup. Biuro zajmuje się monitorowaniem realizacji decyzji rady i podejmuje wszelkie działania w imieniu rady w okresach pomiędzy jej posiedzeniami.

Dyrektor jest powoływany na stanowisko przez Komisję na pięcioletnią kadencję, która może być odnowiona. Odpowiada on za bieżące administrowanie działalnością agencji.

Odpowiada za przygotowanie prac rady zarządzającej oraz organizację prac grup roboczych. Przygotowuje także projekty budżetu programów prac Centrum.

Agencja zatrudnia 121 osób[przypis 391], a jej budżet w 2016 r. wynosił 17,9 mln euro, z czego 17,4 mln euro stanowiła dotacja z budżetu UE[przypis 392].

Str. 129

4. Relacje z podmiotami zewnętrznymi

Agencja współpracuje z licznymi partnerami zewnętrznymi. Stanowi rodzaj centrum koordynacyjnego łączącego krajowe ośrodki wyspecjalizowane w badaniach i analizach dotyczących kształcenia i szkoleń zawodowych a Komisją. Do partnerów Centrum zaliczają się także inne agencje UE, w szczególności Eurofound, EFT oraz EU-OSHA, z którymi wymienia się informacjami i organizuje wspólne seminaria i konferencje.

Ważnym aspektem działań Cedefop jest rozwój współpracy międzynarodowej. Agencja angażuje się w inicjatywy i programy UNESCO. Aktywnie uczestniczy w programie

„Edukacja dla wszystkich” zapoczątkowanym przez UNESCO w 1990 r., czy bierze udział w pracach Instytutu Edukacji Ustawicznej UNESCO (Institute for Lifelong Learning, UIL).

Dodatkowo warto wskazać na współpracę z OECD, z którą Centrum realizuje projekty dotyczące włączenia zawodowego imigrantów[przypis 393]. Cedefop wspólnie z UNESCO i OECD organizuje także liczne konferencje i seminaria poświęcone tematyce

podnoszenia kwalifikacji zawodowych zarówno wśród młodzieży, jak i dorosłych oraz różnych grup społecznych[przypis 394].

2.30. Jednolita Rada ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji (Single